Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều

Đề bài: Phân tích vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà và phẩm chất tài hoa của Thúy Kiều qua đoạn thơ "Chị em Thúy Kiều".

Bài làm

   Đoạn thơ trích trong phần mở đầu của "Truyện Kiều" có thể nói đây là bức chân dung xinh xắn đẹp đẽ của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân.

   Bốn câu mở đầu là lời giới thiệu chung của hai nhân vật có nhan sắc lộng lẫy này, hai cô con gái đầu lòng của nhà Viên họ ngoại Vương. Hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng kết hợp với phép ẩn dụ là những biện pháp tu từ trong thơ văn cổ cho a thấy sắc đẹp hai chị em Thúy Kiều thật là thanh tao, trong trắng như mai như tuyết của thiên nhiên. Những người con gái vừa mới lớn dậy này đã được Nguyễn Du giới thiệu thật súc tích nhưng đầy trân trọng mến thương:

" Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười".

   Họ đẹp từ hình dáng bên ngoài cho đến tâm hồn bên trong.

   Sau lời giới thiệu chung là bức chân dung của nàng Vân. Vẫn bút pháp ước lệ kết hợp với một hệ thống từ ngữ chọn lọc, bốn câu thơ tiếp theo như vẽ ra trước mắt ta hình ảnh người thiếu nữ trong sáng, ngây thơ, rất đỗi đoan trang, phúc hậu dễ hòa lẫn với chung quanh. Đây là cái đẹp toàn bích của người con gái hiền dịu, trong sáng, vô tư, không gợn một nét nhỏ bụi trần từ "khuôn trăng", "nét ngài' cho đến nụ cười, giọng nói. Nhưng nhà họa sĩ hình như không phải dụng công nhiều trong miêu tả nhân vật này. Bút lực của ông còn dành cho nhân vật Thúy Kiều. Nhà thơ tả Thúy Vân, tưởng như sắc đẹp của Thúy Vân không ai hơn được nữa để rồi sau đó Thúy Kiều xuất hiện thì Thúy Vân chỉ là cái nền tôn thêm vẻ đẹp của Thúy Kiều. Chỉ hai câu:

"  Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn."

như một phép đòn bẩy, nhà thơ đã nâng nhân vật chính lên một bậc cao hẳn cả tài lẫn sắc trước mắt người đọc. Đến đây, tác giả không dừng lại ở hình thức bên ngoài mà đi sâu vào tài năng, tính cách bên trong, vào sự "sắc sảo mặn mà", "một hai nghiêng nước nghiêng thành" của Thúy Kiều.

   Nếu ở nàng Vân, cái đẹp phúc hậu, đoan trang dễ chinh phục chung quanh: "Mây thua nước tóc, tuyết nhường làn da" thì ở nàng Kiều, cái đẹp "sắc sảo mặn mà" dễ gây tạo vật ghen tuông, hờn dỗi: "Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh".

   Các cụ xưa đã nhận xét về sắc đẹp của hai chị em Thúy Kiều, một người là "sắc trung chi hiền", một người là "sắc trung chi thánh", kể ra cũng đã lí chí lắm vậy.

   Thực ra vẻ đẹp bên ngoài là điều đáng chú ý, song đang quan tâm hơn vẫn là tài hoa và tính cách của nhân vật. Tác giả đã dùng nhiều câu kiến trúc theo lối tiểu đối để cho tài và sắc của Thúy Kiều được giới thiệu đến mức độ giới hạn của nó:

  Mai cốt cách/ tuyết tinh thàn
Mây thua nước tóc/ tuyết nhường màu da
   Làn thu thủy/nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm/ liễu hờn kém xanh.
   ...
Sắc đành đòi một/ tài đành họa hai

   Chưa hết, Nguyễn Du đã không tiếc lời ca ngợi nàng bằng một loạt từ ngữ biểu thị giá trị tuyệt đối: "Thông minh vốn sẵn tính trời!" , "Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm", "Cung thương làu bậc ngũ âm, Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương". Không một chữ đưa đẩy, các chữ, các hình ảnh đối chọi nhau và các từ ngữ biểu thị giá trị tuyệt đối, đã thực sự tạo nên nhịp thơ trang trọng, đĩnh đạc càng tôn thêm tài sắc của Thúy Kiều.

   Hai vẻ đẹp khác nhau nhưng bút pháp xây dựng lại giống nhau. Tác giả xây dựng hình tượng nhân vật thuần đường cong: làn nước mùa thu, ngọn núi mùa xuân, khuôn trăng, nét ngài, tóc mây, da tuyết ... . Nói là chị em Thúy Kiều, nhưng đoạn thơ chỉ nhằm giới thiệu nàng Thúy Kiều với vẻ đẹp sắc sảo, tài hoa đến mức "hoa ghen" "liễu hờn", trong đó tài hoa mới thực là điều đáng trọng.

   Tóm lại, đoạn thơ ngắn gọn, bố cục hoàn chỉnh, chặt chẽ, nghệ thuật tả người bậc thầy, bới bút pháp điêu luyện đã chỉ đúng thần thái, cốt cách của nhân vật, từ ngoại hình đã bộc lộ nội tâm, lưu lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc, đồng thời dự báo những gì sẽ đến với từng nhân vật: cuộc đời Thúy Vân chẳng biết đến "sóng gió" là gì, còn cuộc đời Thúy Kiều sẽ không tránh khỏi "mệnh bạc", kiếp "đoạn trường".

Mời bạn tham khảo các bài soạn văn và phân tích