Những câu ca dao - tục ngữ hay nhất về học hành

Học là học đạo làm người

Con đừng lêu lổng kẻ cười người chê.

Học là học biết giữ giàng

Biết điều nhân nghĩa biết đàng hiếu trung.

Học trò đèn sách hôm mai

Ngày sau thi đỗ nên trai mới hào

Làm nên quan thấp, quan cao

Làm nên vọng tía võng đào nghênh ngang.

• Chùm ca dao dân ca hay và đặc sắc nhất về nghi lễ, phong tục của dân tộc

Học là học để làm người

Biết điều hơn thiệt biết lời thị phi.

Khuyên ai đọc sách ngâm thơ

Dùi mài kinh sử để chờ kịp khoa

Mai sau nối được nghiêp nhà

Trước là mát mặt sau là vinh thân.

Cơm cha áo mẹ chữ thầy

Gắng công mà học có ngày thành danh.

Con ơi!, mẹ bảo con này,

Học hành chăm chỉ, cho tày người ta

Con đừng học thói chua ngoa,

Họ hàng ghét bỏ, người ta chê cười,

Dù no, dù đói, cho tươi,

Khoan ăn, bớt ngủ, là người lo toan.

Làm trai cố chí học hành

Lập nên công nghiệp để dành mai sau.

Học thầy học bạn, vô vạn phong lưu.

Bảy mươi còn học bảy mươi mốt.

Ai đi đâu đấy hỡi ai?

Hãy về đọc sách mai đây tiến trường.

Chị hai buông áo tôi ra

Để tôi đi học kẻo đà bị trưa

Bao giờ chiếm bảng khôi khoa

Yêu nhau hãy cứ đợi chờ vội chi.

Em thời canh cửi trong nhà

Nuôi anh đi học chiếm khoa bảng vàng

Trước là vinh hiển tổ đường

Bõ công đèn sách lưu gương đời đời.

Xin chàng đọc sách ngâm thơ

Dầu hao thiếp rót, đèn mờ thiếp khêu.

Rừng thư biển thánh khôn dò

Nhỏ mà không học, lớn mò sao ra

Sẵn sàng áo mẹ cơm cha

Có văn, có sách mới ra con người

Học là học để mà hành

Vừa hành vừa học mới thành người khôn.

Đi một ngày đàng học một sàng khôn.

Học hành vất vả kết quả ngọt bùi.

Hay học thì sang, hay làm thì có.

Ai đi đâu đấy hỡi ai?

Hãy về học tập , một mai em chờ.

Trời cao đất rộng thênh thênh

Công danh phú quý, còn dành cho ta

Có công mài sắt, diệt tà

Gặp thời lọc sẽ vào ra dồi dào

Công của cũng chẳng là bao

Ra tay tháo vát, thế nào cũng nên

Học hành thì ít vào thân

Chức cao quyền trọng dần dần theo sau.

Làm người mà được khôn ngoan

Cũng nhờ học tập mọi đường mọi hay

Nghề gì đã có trong tay

Mai sau rồi cũng có ngày ích to.

Học cao không muốn tranh giành

Những người học ít ưa sanh sự phiền

Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi.

Học ăn học nói, học gói học mở.

Học một biết mười.

Học trò học hiếu học trung

Học cho đến mực anh hùng mới thôi.

Mười hai giờ kiểng đổ nhà thờ

Sao anh không học đặng nhờ tấm thân ?

Ngọc kia chẳng giũa chẳng mài

Cũng thành vô dụng cũng hoài ngọc đi.

Học hay cày biết.

Dốt đặc còn hơn hay chữ lỏng.

Có cày có thóc, có học có chữ.

Dốt đến đâu học lâu cũng biết.

Màn Đông Tử gối Ôn Công

Lớn lên em phải ra công học hành

Làm trai gắng lấy chữ danh

Thi thư nếp cũ trâm anh dấu nhà.

Rắp toan cỡi ngựa ra về

Chàng đề câu đối thiếp đề câu thơ.

Mải vui ngồi chốn đám cờ

Tưởng nhân duyên ấy bao giờ cho quên.

Chàng về giữ việc bút nghiên

Đừng tham nhan sắc mà quên học hành.

Một mai chiếm được khoa danh

Trước là rạng nghiệp sau mình vinh thân.

Canh một dọn cửa dọn nhà,

Canh hai dệt cửi, canh ba đi nằm.

Lo cho chồng học hành

Canh tư bước sang canh năm,

Trình anh dậy học, chớ nằm làm chi.

Nữa mai Chúa mở khoa thi,

Bảng vàng choi chói kìa đề tên anh.

Bõ công cha mẹ sắm sanh,

Sắm nghiên, sắm bút cho anh học hành.

Không ham bịt lúa anh đầy,

Tham ba hàng chữ làm thầy thế gian

• Chùm ca dao đặc sắc về Hà Nội – mảnh đất nghìn năm văn hiến

Con ơi! siêng học kẻo thua

Mai mốt mẹ cho lên chùa ăn oản ăn xôi.

Anh mau thức dậy học bài

Mong cho anh sớm thành tài

Trước làm đẹp mặt nở mày mẹ cha

Sau là không phụ tình ta bao ngày.

Mẹ cha công đức sinh thành,

Ra trường thầy dạy, học hành cho hay.

Muốn khôn thì phải có thầy,

Không thầy dạy dỗ đố mày làm nên.

Mười năm luyện tập sách đèn,

Công danh gặp bước chớ quên ơn thầy.

Yêu kính thầy mới làm thầy,

Những phường bội bạc sau này ra chi.

Thầy mẹ sinh em phận gái giữ đạo cương thường

Anh lui về học lấy văn chương

Nghìn thu em vẫn đợi, không vấn vương nơi nào.

Trời mưa cho ướt lá riềng

Mua giấy mua bút mua nghiên học hành.

Chàng về em gửi đôi chanh

Trái chín nhuộm áo, trái xanh gội đầu.

Muốn sang thì bắc cầu kiều,

Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy.

Trai thì đi học đỗ ba khoa liền

Khoa trước thì đỗ khôi nguyên

Khoa sau tiến sĩ đỗ liền ba khoa

Vinh qui bái tổ về nhà

Ăn mừng hai họ đủ ba tháng chày

Hàng phủ, hàng huyện đông tây

Rủ mừng quan trạng tới ngày hiển vinh.

Tiếng gà gáy giục năm canh

Chàng ơi dạy học còn nằm làm chi

Sang năm Chúa mở khoa thi

Tàn vàng choi chói rỡ thì tên anh.

Nhỏ còn thơ dại biết chi

Lớn thì đi học, học thì phải siêng

Theo đòi cũng thể bút nghiêng

Thua em kém chị cũng nên hổ mình.

Mừng nay nho sĩ có tài

Bút nghiên dóng dả, giữ mài nghiệp nho

Rõ ràng nên đấng học trò

Công danh hai chữ trời cho rõ ràng

Một mai chiếm được bảng vàng

Ấy là phú quý giầu sang quế hòe,

Bước đường tiến đến cống nghè

Vinh quy bái tổ, ngựa xe tưng bừng

Bốn phương nức tiếng vang lừng

Ngao du bể thánh, vẫy vùng rừng nho

Quyền cao chức trọng trời cho

Bõ công học tập, bốn mùa chúc minh!

Chàng đi thi, thiếp sợ mơ màng

Sợ chàng không đậu, về làng bắt xâu.

Văn thì cửu phẩm đã sang

Võ thì lục phẩm còn mang gươm hầu.

Muốn lành nghề, chớ nề học hỏi.

Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học.

Có học mới biết, có đi mới đến.

Triều đình còn chuộng thi thư

Khuyên anh đèn sách sớm trưa học hành.

May nhờ phận có công danh

Mà anh phú quý, ấy mình vẻ vang.

• Chùm những bài ca dao dân ca đằm thắm có hình ảnh con cò

Gặp đời Hải Yến Hà Thanh

Bốn dân trăm họ gặp lành, ấm no

Nay mừng điển hội cầu nho

Văn nhân sỉ tử, phải lo học hành

Làm sao cho được công danh

Bỏ công bác mẹ sinh thành ra thân.

Học thành danh lập.

Học khôn đến chết, học nết đến già.

Lời kết: Những câu ca dao, tục ngữ trên vừa cho ta hiểu thêm về truyền thống hiếu học của dân tộc, vừa giúp ta có thêm ý chí học hành. Kho tàng ca dao dân ca thực sự là kho tri thức quý báu của dân tộc ta.