Nghị luận xã hội về câu nói: Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường, sau trở thành ngựời bạn thân ở chung nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính – Văn mẫu hay lớp 12

Nghị luận xã hội về câu nói: Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường, sau trở thành ngựời bạn thân ở chung nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính – Bài làm 1 của một học sinh giỏi Văn tỉnh Quảng Nam

Trong cuộc sống xô bồ, đầy bon chen, những thói hư, tật xấu vẫn diễn ra hàng ngày trước mắt và nhiều lúc, chúng ta vẫn bị ảnh hưởng, lôi cuốn, mê hoặc, tạo điều kiện cho nó xâm nhập khi nào không hay biết.

Những thói hư, tật xấu có ảnh hưởng rất lớn đến tư cách đạo đức, cuộc sống của bản thân, gia đình và xã hội, nó có thể đẩy con người đến bờ sâu của vực thẳm, vùi ta vào bóng đêm của tâm hồn. Chẳng vậy mà có ý kiến cho rằng: "tập quán xấu ban đầu là người khách qua đường, sau trở thành người bạn thân ở chung nhà và kết cục biến thành một ông chủ nhà khó tính".

Tập quán là những thói quen thường ngày, diễn ra thường xuyên, tự nhiên và được mọi người công nhận, nó gắn bó thân thiết với con người và là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội. Tuy nhiên, tập quán cũng có hai mặt, có những tập quán tốt và cũng có nhiều tập quán xấu. Tập quán tốt mang đến những lợi ích về vật chất và tinh thần, mang đến niềm vui, sức khỏe và hạnh phúc. Ngược lại, tập quán xấu đẩy ta vào cuộc sống tăm tối và mang đến nhiều thương đau. Những lời nói tục, chửi thề, cờ bạc,…. có một ma lực vô hình vô cùng lớn, nó đến và xâm nhập vào chúng ta lúc nào không ai ngờ. Ban đầu những thói hư, tật xấu, chỉ là những người khách qua đường, đến một lần rồi đi, rất tự nhiên, vô tình, không có mối quan hệ thân thiết và không để lại chút dấu ấn nào. Nhưng một lần, hai lần rồi ba lần, những thói xấu ấy cứ ghé thăm chúng ta, nó đến từ từ, nhẹ nhàng, không ồn ào nhưng nó lại có sức tấn công mãnh liệt, nó trói buộc chúng ta thành một người bạn thân chung nhà không thể nào xa rời. Bởi những thói xấu ấy có một sức hấp dẫn không thể cưỡng lại được đối với những cá nhân suy nghĩ bồng bột, nông cạn, tầm thường, thậm chí bệnh hoạn. Nó ngày càng lớn lên một cách mạnh mẽ trong tâm hồn ta, nó chế ngự, điều khiển ta, bắt ta phải làm theo và không thể nào chống cự và cuối cùng, nó trở thành "một ông chủ nhà khó tính." Càng chìm sâu vào nó là càng chìm sau vào những dục vọng  tối tăm trong tâm hồn mà khó có thể cưỡng lại. Tất cả những tiến trình của thói xấu, từ khách qua đường, bạn thân cho đến ông chủ nhà khó tính dường như đã trở thành một quy luật và hầu như không thể thay đổi.

Con người muốn trở thành người tốt và có ích cho xã hội cần phải rèn luyện cho mình một bản lĩnh vững vàng trước những thói hư, tật xấu. Thói hư, tật xấu đến với chúng ta rất lặng lẽ, nhẹ nhàng nhưng lại mang trong mình một mãnh lực ghê gớm. Chỉ một lần buộc miệng chửi thề, một lần quay cóp trong giờ kiểm tra, một li rượu thách đố bạn bè, một ván bài vui chơi, chỉ một lần đơn giản thế thôi nhưng lại là sự khởi đầu cho biết bao lần tiếp theo, ai cũng nghĩ thật bình thường nên không để tâm đến tác hại sâu xa của nó. Một lần trót lọt, một lần thử sẽ mang đến cho chúng ta cảm giác sung sướng đầy khoái trá, một cảm giác nhung nhớ đến thèm thuồng khi cần giải quyết vấn đề tương tự. Để tránh điểm kém,để không bị bố mẹ la mắng, ta sẽ tiếp tục quay cóp. Để tỏ ra anh hùng, quân tử, ta sẽ chạm đến chén rượu lần thứ hai. Một, hai rồi nhiều lần, những thói quen ấy không còn là người khách qua đường mà đã trở thành thói quen thường ngày, một người bạn thân thiết, không thể nào dứt bỏ. Ngày đến đêm qua, những thói quen ấy vẫn tiếp tục diễn ra và điều gì sẽ xảy ra? Kết quả ta nhận được lâu nay đều là giả dối và những kì thi tốt nghiệp, đại học được tổ chức một cách nghiêm túc sẽ vạch trần tất cả  và những chén rượu vui chơi kia sẽ biến ta thành một kẻ bê bết, một con sâu nghiện rượu, phá hoại xã hội. Ông chủ vô hình nhưng khắc nghiệt, tàn bạo, làm ta đau đớn và khổ sở. Nó chi phối toàn bộ tình cảm và hành động của ta và ta khó có thể thoát được nanh vuốt của nó. Một kẻ nghiện ngập sẽ luôn sống trong cảnh thèm thuồng , khát thuốc, mỗi khi lên cơn, con nghiện sẽ bị hành hạ, dày vò và sẽ bất chấp tất cả, sẽ dùng mọi thủ đoạn, dù là đê tiện, hèn hạ nhất để có tiền mua thuốc. Ban đầu, chỉ là bán đồ đạc trong nhà, sau là cướp giật, thậm chí là giết người và từ đó, con đường tội lỗi đầy tăm tối cũng bắt đầu.

Các thói xấu thường có sự hấp dẫn, lôi cuốn đến ghê người, nó mang đến cho ta sự khoái cảm, sung sướng, nó làm con người mụ mị, không còn tỉnh táo và chìm đắm trong ảo giác. Dần dần, các thói xấu trở thành những thói quen không thể nào cưỡng lại và chính nó sẽ là thủ phạm đẩy chúng ta vào vòng đen tối của cuộc đời, biến ta thành nô lệ cho những tập quán xấu, ta sẽ không thể nào dứt bỏ được nếu thiếu nghị lực và lòng kiên trì.

Con người chỉ được tôn trọng khi có đạo đức và hành động theo chân, thiện, mỹ. Nhưng để gây dựng được nó là một điều cực kì khó khăn, đôi khi còn phải trả giá bằng cả mạng sống của chính mình. Chỉ một phút sai lầm, một chút dao động, ta vô tình trở thành nô lệ cho những thói quen xấu, làm ảnh hưởng lớn đến tư cách đạo đức và đánh mất giá trị của bản thân. Thói hư tật xấu dễ dàng bị tiêm nhiễm và cũng dễ dàng lấy đi của ta tất cả, nó có một sức hủy hoại khủng khiếp làm con người ta khiếp sợ nhưng không thể thoát ra được. Ở trung quốc thời xưa, vua Trụ chỉ say mê sắc đẹp, xem thường các chư hầu nên mất nước, đẩy nhân dân vào cảnh khốn khổ lầm than. Lê Long Đỉnh chỉ vì thói trác táng, trụy lạc mà hủy hoại tiền đồ của Thập đạo tướng quân. Đã có bao nhiêu người chỉ vì những ham muốn vô bổ, những thói xấu thường ngày mà gây ra bao cảnh đau thương, nước mất nhà tan, nhân dân khốn cùng, lấy đi máu và nước mắt của bao người vô tội.

Ngày ta làm quen với những thói hư, tật xấu, ai cũng cho đó chỉ là những trò "tập làm người lớn" hoặc thích chơi nổi hơn trước mặt bạn bè, ngoài ra hoàn toàn không biết, thậm chí là không muốn biết đến những tác hại vô cùng to lớn của nó. Gia đình bạn sẽ ra sao? Bạn bè bạn sẽ nghĩ gì? Xã hội sẽ như thế nào? Và quan trọng hơn cả là chính bạn, chính bạn đã mặc cho mình tấm áo luôn luôn nhận được sự coi khinh của mọi người. Đáng thương thay! Và điều đó chính là một hồi chuông cảnh báo chúng ta không nên xem thường, ngược lại phải luôn cảnh giác với những tập quán xấu ấy. Không được dù chỉ là một giây phút nào để cho nó chế ngự bản thân chúng ta. Hiện nay có một số bộ phận thanh niên không chăm lo học hành mà chỉ biết ăn chơi, đua đòi, sa ngã vào những trò cờ bạc đỏ đen, đua xe, đánh nhau gây rối trật tự an ninh xã hội. Những thanh niên ấy dường như đã bị các thói xấu thống trị, đạo đức, nhân cách đã dần suy thoái. Để có thể chống đỡ với những tập quán sống đang tồn tại và trấn động hàng ngày, chúng ta cần phải có ý chí, nghị lực, đấu tranh bản thân, luôn cố gắng rèn luyện và nâng cao nhận thức cá nhân để kiên quyết dứt bỏ, quyết tâm không bao giờ tái phạm.

Cuộc sống ngày càng đi lên, xã hội ngày càng văn minh thì những thói hư, tật xấu, những cạm bẫy xuất hiện ngày càng nhiều và là mối lo ngại rất lớn đối với mỗi chúng ta. Câu nói : "Tập quán xấu ban đầu là người khách qua đường, sau trở thành một người bạn thân ở chung nhà và kết cục thành ông chủ nhà khó tính" là một bài học vô cùng quý giá và thiết thực cho cuộc sống. Đó là những lời khuyên, những lời thức tỉnh, những thói hư tật xấu và đừng bao giờ để nó tồn tại nơi ta.

Nghị luận xã hội về câu nói: Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường, sau trở thành ngựời bạn thân ở chung nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính – Bài làm 2

Hôm qua, ngày nay và mai sau, việc hoàn thiện “cái nhân”, “cái đức” trong con người luôn là vấn đề chưa có cách giải quyết, là câu hỏi khó chưa có câu trả lời đầy đủ và chính xác. Nói về thói quen xấu của con người trong nhiều môi trường khác nhau, trong hoàn cảnh tác động của xã hội, có ý kiến cho rằng:

“Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường, sau trở thành người bạn ở chung nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính"

Ý kiến ấy phải chăng là kinh nghiệm, là nhận định của người trước đối với cái xấu trong thực tại, và phải chăng, đó cũng là lời báo hiệu để con người cảnh giác trước những điều không tốt có thể dần len lỏi trong tâm hồn và phá đi những nét đẹp vốn ngự trị đã lâu?

Nói đến vẻ đẹp của con người, đó là một đề tài phong phú khó diễn tả hết được. Nhưng bàn về khía cạnh đối lập, mặt phản diện, cái chưa tốt, chưa hoàn thiện của con người lại càng khó nói một cách thẳng thắn, rõ ràng hơn gấp bội. Có lẽ vì cái xấu thấm vào một cách quá êm dịu, con người không cảm thấy được nó từ đâu đến và đến như thế nào? Ý kiến trên đã nêu lên như một lời giải thích “Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường… Tập quán, ấy là những thói quen, những cách sống sẵn có hoặc được hình thành qua một quá trình lâu dài. Vậy “tập quán xấu” có thể hiểu là những thói quen không tốt, là cách sống không lành mạnh, là những thói ích kỷ, đố kỵ, tham lam, đua đòi, lười biếng… Những thói xấu ban đầu là khách qua đường tức là chỉ thoáng qua chốc lát, không có gì liên hệ chặt chẽ. Sau nó thành người bạn thân ở chung nhà nghĩa là đã trở nên gắn bó thân thiết, khó thể thiếu. Ở hai thời điểm này con người vẫn làm chủ được mình. Đến khi nào đó, thói quen xấu trở thành ông chủ nhà khó tính chi phối, điều hành bản thân ta, bắt ta lệ thuộc hoàn toàn vào nó. Nói chung, cả câu tục ngữ đã nêu trên là: Những thói quen xấu ban đầu chỉ thoáng qua, sau trở thành quen thuộc, tồn tại bên cạnh mình, sống cùng với mình và cuối cùng chi phối, quyết định mọi hoạt động, suy nghĩ của con người một cách rất gay gắt. Thật vậy, những tính cách xấu ban đầu chỉ là do một hoàn cảnh, một điều kiện tác động đến, nhưng càng về sau, càng không thể dứt bỏ được và từ đó, ngấm sâu vào tâm trí và hành động. Có thể lấy ví dụ như một bạn trẻ lúc đầu chỉ thử chơi game một chút. Rồi thích thú, ngày nào cũng ngồi trước máy. Bị cấm thì chơi lén hoặc ra dịch vụ internet. Thời gian dán mắt vào màn hình tăng lên. Cuối cùng bạn đó trở nên nghiện, bỏ cả học hành. Hoặc có người trở thành nô lệ mù quáng cho tham vọng, mới đầu chỉ là việc ước muốn những thứ nhỏ nhặt, bình thường… nhưng những mong muốn đó mãi không dừng lại, đi từ những hành động có thể chấp nhận đến những việc làm phi pháp, không thể tha thứ. Tiêu biểu là Hít-le muốn thâu tóm cả thế giới và muốn cuộc sống cả vũ trụ. Con người, mới sinh ra không phải có bản chất xấu xa, nhưng tập quán xấu sẽ xâm chiếm toàn bộ tâm hồn, lấn át cả những cái đẹp trong tính cách. Ý kiến này đã nêu lên một nhận xét đúng về đường đi và hướng phát triển của những tập quán xấu.

Tuy nhiên, trong hoàn cảnh đất nước phát triển và xã hội văn minh ngày nay, ý kiến trên vẫn có mặt còn khá hạn chế. Bản chất xấu chỉ thật sự “trở thành người bạn thân ở chung nhà” khi con người mất đi khả năng đề kháng, khi con người tự cho phép buông lỏng, trôi xuôi theo lối sống thiếu lành mạnh. Bởi lẽ, một người “khách qua đường ” chỉ có thể dừng chân khi được sự chấp nhận của “chủ nhà”. Một khi đã “chấp nhận” những “tập quán xấu ” thì đó là thái độ yếu hèn, dần dần đầu hàng cái xấu, làm mất đi nét đẹp trong con người. Tuy vậy, nếu đã có nhiều trường hợp thờ ơ chấp nhận cúi đầu thì cũng có nhiều trường hợp biết đấu tranh chống lại thói xấu. Lấy ví dụ như một số người trong xã hội cũ, suy sụp, sa vào việc hút sách, bê tha cờ bạc rượu chè hoặc đua đòi dẫn đến sử dụng ma túy, đã gây ra nhiều hậu quả tai hại to lớn. Ma túy như một mũi kim sắc nhọn, lạnh lùng xuyên thủng con người, tàn phá không thương tiếc cuộc sống vật chất và tinh thần của họ. Ma túy sẽ làm cho đất nước suy tàn, xã hội rối loạn. Ban đầu, ma túy đến với con người chỉ là một thứ kích thích mói mẻ, thú vị, họ chỉ thử cho biết. Nhưng liệu có thể thử một lần mà không tìm đến làn thứ hai. Thật vậy, nó dần dần “trở thành người bạn thân ở chung nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính”. Để có thuốc sử dụng, không ít người đã bán hết tài sản, đánh đổi sự nghiệp với biết bao công sức lao động. Càng ngày, ma túy càng “khó tính ” và con người càng bị lệ thuộc. Thế nhưng, không phải không có cách giải quyết, nếu con người đừng sa đà, đua đòi, buông thả hoặc can đảm chịu đựng những đau đớn, dằn vặt khi cai nghiện để rồi nhìn lại mình sống tốt đẹp hơn sau những cơn vật vã đó. Nếu con người biết tìm đến người thân, tìm đến xã hội để tự tu sửa, hoàn thiện mình thì cái xấu không thể còn chỗ đứng. Nếu con người kiên quyết từ bỏ thì những tập quán xấu sao có thể “trở thành ông chủ nhà khó tính” được. Tóm lại, nhân cách tốt hay xấu là tùy thuộc vào ý chí, quyết tâm và cách suy nghĩ của con người. Không có cái xấu nào có thể có cơ hội ngự trị trong lòng ta nếu ta biết duy trì, giữ vững những nét đẹp, những tính cách, phẩm chất thực sự đẹp của mình. Ý kiến đúc kết rất đúng, rất sâu sắc, đã cho ta một bài học về sự làm chủ bản thân, làm chủ thói quen, cảnh giác và chống trả lại cái xấu và một chân lí về sự phát huy cái đẹp. Khi đã biết được đường đi và hướng đi của cái xấu thì có lẽ, việc khắc phục chúng không phải là điều khó thực hiện.

Ý kiến rất hay này đã mở ra cho em một cách nhìn đúng đắn và chính xác hơn về phẩm chất con người, đặc biệt là về mặt phản diện, về mặt xấu. Điều quan trọng là mình có đủ hiểu biết và nghị lực để vượt qua những thử thách, những ham muốn, để tự hoàn thiện mình hay không.

Nghị luận xã hội về câu nói: Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường, sau trở thành ngựời bạn thân ở chung nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính – Bài làm 3

Khi mà những thành tựu khoa học kĩ thuật ngày càng nhiều, khi mà xã hội phát triển vượt bậc, con người khám phá ra nhiều điều mới lạ thì vai trò của đời sống đạo đức tinh thần, tính nhân văn của con người ngày càng được coi trọng. Chống lại những thói quen xấu là điều hết sức cần thiết, bởi vì: “Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường, sau trở thành người bạn thân ở chung nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính

Ý kiến trên là một lời nhận định hết sức đúng đắn cho cuộc sống và đáng để chúng ta tìm hiểu, bàn luận.

Trước hết, về mặt nội dung ý nghĩa, nó chứa đựng một hàm ý hết sức sâu xa mà càng đọc lâu, càng suy ngẫm kĩ ta càng nhận ra cái hay của nó. Chỉ với ba từ ngắn gọn súc tích “tập quán xấu", đã nói lên tât cả những thói quen xấu, những hành vi cử chỉ không tốt đã thành nếp của con người. Những “tập quán xấu" ấy lúc “ban đầu" chỉ đơn thuần là “khách qua đường" là "người” mà trong lúc tình cờ, trong một khoảnh khắc vô tình, tự nhiên gặp, không hề hẹn ước. Vị khách ấy đến và đi nhanh chóng cũng như một vài tính xấu, đôi lời nói dối, vài ba hành động lầm lỗi mà nhiều khi vô tình hay cố ý ta đã làm. Tuy nhiên, tai hại không chỉ dừng lại mà thường thì nó còn tiến triển, và nhân rộng ra hơn. Từ chỗ lạ, nó (tật xấu của con người) dần dần "trở thành người bạn ở chung nhà”, trở nên quá gần gũi và quen thuộc với chúng ta. Chúng ta xem điều đó như là một việc bình thường, những thói hư tật xấu ấy lập đi lập lại trở thành quá quen, thành một nếp sống tự nhiên bám chặt lấy ta. Để rồi đến "cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính". Từ địa vị một người “bạn thân" cùng sống chung với nhau, cùng gắn bó không rời, rồi đã trở thành "ông chủ nhà khó tính". Nội dung lời nhận định thật sâu sắc. Với lối so sánh ngầm sử dụng những hình ảnh ngôn từ gần gũi thân thuộc, vị trí của "tập quán xấu" dần đưực nâng lên thật cao, chiếm vị trí độc quyền trong ngôi nhà hay nói rộng ra là trong con người, trong suy nghĩ nhận thức và hành động của chúng ta. Nó “khó tính", ra lệnh cho chúng ta, bắt phải phục theo ý muốn của nó, làm những việc xấu hoặc đồng lõa cùng nó và tội lỗi mà nó gây ra. Với từ ngữ thân quen, dễ hiểu cùng cách diễn đạt khéo léo mà không kém phần sâu sắc, lời nhận định trên tạo một chuỗi hình ảnh liên quan chặt chẽ với nhau, thành một chuỗi móc xích những tình huống diễn ra hằng ngày, thật sự đã phản ánh được hiện thực của cuộc sống hết sức khách quan.

Thật vậy, trong thực tế, xã hội ngày nay có biết bao nhiêu điều hay điều tốt nhưng tồn tại song song với nó vẫn còn vô số những tệ nạn xã hội đang diễn ra

hằng ngày. Đó thật sự cũng là kết quả của quá trình tiếp cận với cái xấu lâu ngày và dần dần không những không bài trừ được mà còn chịu ảnh hưởng để rồi tiếp nhận nó như những chuyện rất bình thường, không có gì phải lưu tâm. Không phải sinh ra, ai cũng có thói xấu, có tội lỗi. Ban đầu cái xấu ở bên ngoài, ở xa như người qua đường thôi. Khi đã nhiễm phải rồi thì nó dần dần kết với ta, ra lệnh cho ta, biến ta thành đầy tớ của một ông chủ nhà khó tính, xấu tính. Nếu ta đủ bản lĩnh, khôn ngoan thì kẻ qua đường nguy hại kia sẽ không bao giờ vào được nhà ta. Cụ thể một số thực tế cho ta thấy những điều trên. Nạn ma túy đang được xã hội quan tâm chống lại mỗi ngày, đối với ai đó bắt đầu một cuộc vui đua đòi, ham chơi thử một lần cho biết. Lúc ban đầu chỉ là một vài điếu thuốc, một mũi chích, chứng tỏ mình là người từng trải, đó chính là lúc đã gặp “khách qua đường" tai hại rồi. Thế nhưng, sự việc đâu chỉ đơn giản là ngừng lại tại đây, cái xấu thường có sức quyến rũ, nó còn trở lại, trở thành “người bạn thân" cho đến lúc kẻ nghiện hút trở thành nạn nhân của nó, mặc sức cho nó hoành hành thì từ cái giới hạn “người bạn thân", nó đã chuyển sang ông chủ nhà khó tính.

Quay trở lại với cuộc sống của tuổi trẻ. Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi mà hầu hết ai cũng năng động, cũng tích cực hăng hái đồng thời cũng dễ bồng bột lao đầu vào những cuộc vui một cách mù quáng. Ban đầu chỉ là lời nói dối cha mẹ, thầy cô trốn học xem phim, đi chơi cùng bạn bè, sau tham gia vào những cuộc vui quá giới hạn của tuổi học sinh và dần dần sa sút về mặt học tập, đạo đức cũng xuống thấp trầm trọng. Tới lúc đó “ông chủ nhà khó tính" ấy liệu buông tha cho không? Không đâu, những thói hư tật xâu ấy ngày càng gia tăng và lấn át những phẩm chất tốt đẹp từng được trau dồi trước đấy của ta. Để rồi kết quả là một ngày nào đó ta không còn là người con ngoan, trò tốt hữu dụng cho đất nước, không là người mà xã hội đang cần. Ta chỉ là những người xấu bị phê bình chỉ trích, đôi khi bước ra khỏi ngưỡng cửa tốt đẹp của cuộc sống. Chỉ một lần tò mò, thử cho biết có thể ta đã mở toang cánh cửa ngăn cách bản chất con người mình với thế giới của muôn ngàn tệ nạn đang chực chờ, là chính ta đã tự hủy hoại con người mình và gián tiếp hủy hoại những mầm xanh của cuộc sống. Đừng tự cho rằng mình có thể lúc nào cũng tỉnh táo trước cám dỗ, đừng nghĩ rằng đối với mình "tập quán xấu" chỉ là “khách qua đường" và duy chỉ như vậy mà thôi. Không đâu, ông bà ta đã chẳng từng dạy:

“Gần mực thì đen gần đèn thì sáng” hay sao? Nếu không biết cách loại trừ, kiên quyết từ bỏ những cái xấu đã và đang dần hình thành trong con người của mình thì trước hay sau, sớm hay muộn ta sẽ trở thành tên nô lệ, thuộc dưới quyền sai khiến của tội lỗi, của tập quán xấu mà thôi. Không ai là người hoàn thiện, không ai từ lúc bé cho đến lớn lên mà không có lầm lỗi, tuy nhiên đối diện với những mặt yếu đó của con người mình, chúng ta phải mạnh dạn quyết định khai trừ cái xấu, không để nó ăn sâu vào tiềm thức, không để nó trở thành thói quen thành bản chất của con người và về sau rất khó sửa đổi. Đương đầu với thói hư tật xấu với những tâm tư không tốt luôn có sẵn trong mỗi con người, chúng ta cần lên án, phê bình những hành động những biểu hiện trái ngược với cái thiện, với mặt tốt của nhân cách và cần khuyến khích học tập những điển hình những cá nhân đóng góp tích cực trong việc bài trừ tính độc hại của những tội lỗi, các tệ nạn của xã hội diễn ra hằng ngày. Để “ông chủ nhà khó tính” sẽ là chúng ta, khó tính trong việc rèn luyện, trau dồi phẩm hạnh của mình, khó tính để không cho phép mình thua trong trận chiến gay gắt giữa cái thiện và cái ác.

Tóm lại, trong cuộc sống hằng ngày có biết bao chuyện diễn ra xung quanh ta. Vui có, buồn có, và đó không phải là vấn đề then chốt, quan trọng. Cái quan trọng là chúng ta cần thẳng thắn trực diện để đối mặt và tìm ra phương hướng giải quyết cho những rắc rối. Lời nhận định trên thật sự rất đúng và rất sát hợp với thực tiễn cuộc sống con người. Dù tật xấu là “ông chủ khó tính", “người bạn thân ở chung nhà" hay là “khách qua đường” đi chăng nữa thì chúng ta không được phép chấp nhận mà cần phải quyết tâm thật cao để loại trừ cái xấu ra khỏi cuộc sống nhằm vun trồng, xây đắp cho mình cũng như những người xung quanh những điều tốt lành và hạnh phúc.

Chỉ bằng vài dòng ngắn với lối thể hiện đặc sắc, lời nhận định “Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường, sau trở thành người bạn thân ở chung một nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính" thật sự là một lời nhận định hết sức đúng đắn cho mọi người và cho mọi thời đại. Ngày nay, ta cần tiếp nhận nó như một câu châm ngôn, một lời cảnh báo sống cho mình trong việc hoàn thiện nhân cách cũng như làm vũ khí sắc bén đâu tranh cho việc chống cái xấu, cái ác, bảo vệ cái đẹp, cái thiện và vươn lên. Đó cũng chính là điều mà chúng ta hôm nay và mai sau cần đạt đến: "Đối diện với cái tốt anh hãy là người tốt và đối diện với cái xấu anh buộc phải là người tốt”.

Nghị luận xã hội về câu nói: Tập quán xấu ban đầu là khách qua đường, sau trở thành ngựời bạn thân ở chung nhà và cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính – Bài làm 4

Xã hội ngày nay tồn tại hàng loạt tệ nạn như: nghiện hút, thuốc lá, cờ bạc,.. Tất cả những vấn nạn nguy hiểm đang là mối quan tâm hàng đầu đó đều xuất phát từ những hành vi đơn giản không được nhận thức và tiết chế trong cuộc sống hàng ngày. Từ đó, có người nói: “Tập quán xấu ban đầu là người khách qua đường, sau đó trở nên người bạn thân ở chung nhà và cuối cùng biến thành ông chủ nhà khó tính”. Câu nói như một lời nhắc hở, cảnh báo về những thói quen xấu ẩn chứa hậu quả khôn lường.

Trước khi tìm hiểu ý nghĩa câu nói trên, mỗi người cần phải nhận thức được tập quán xấu là gì. Tập quán xấu chính là những thói quen, nếp sống không lành mạnh, tích cực, có thể ảnh hưởng không tốt cho bản thân và thậm chí là gây hại cho toàn xã hội. Với hình ảnh ẩn dụ “người khách qua đường”, ta chỉ thấy sự xa lạ, những dấu ấn mờ nhạt của người vô tình lướt qua ta trong cuộc đời. Dần dà, từ không quen trở nên gắn bó, thân thiết, ảnh hưởng sâu đậm do những “người khách qua đường” xuất hiện với tần suất ngày một dày đặc, trở nên “người bạn thân ở chung nhà”. “Người bạn” sẽ tiếp tục tồn tại song hành với ta cho đến một thời điểm nhất định sẽ soán lấy ngôi chủ nhà, điều khiển, bắt buộc ta với sức mạnh khó cưỡng của “ông chủ nhà khó tính”. Qua những hình ảnh ẩn dụ trên, ta có thể rút ra quá trình hình thành, xâm nhập của tập quán xấu: Ban đầu những thói quen tiêu cực ấy chỉ vô tình đến với chúng ta qua các hành vi ta thường không để tâm tới trong cuộc sống hàng ngày. Qua thời gian, nhiều hành vi tương đương như vậy hình thành nên thói quen chúng ta hay sử dụng trong đời sống. Nhưng sự ăn mòn của tập quán xấu không chỉ dừng lại ở đó, chúng dần dần thay thế bản chất vốn có của ta, trở thành tính cách xấu, điều khiển suy nghĩ, hành động của ta. Kết lại, tập quán xấu từng bước len lỏi vào cuộc sống con người, chúng khiến bản thân mỗi người đánh mất chính mình.

Để đấu tranh với tập quán xấu, chúng ta cần hiểu được bản chất quá trình chúng cắm rễ vào lối sống của ta. Bất cứ điều gì, kể cả thói quen xấu hay tốt đều không tự nhiên xuất hiện. Bước đầu chúng đến trong cái lốt “hành vi”. Đây là giai đoạn ta mất cảnh giác nhất, thường đơn giản nghĩ lần một lần hai buông thả bản thân đâu có gì nghiêm trọng. Cứ tiếp tục giữ suy nghĩ ấy, số lần xuất hiện của tập quán xấu sẽ không còn là số ít, chúng từng bước tiến vào giai đoạn hai. Giai đoạn “hành vi” trở thành “thói quen” là lúc những tập quán xấu cắm rễ sâu hơn vào tâm hồn, phẩm chất của ta. Khi ấy, trong mỗi cá nhân thường tồn tại song hành hai quan điểm chi phối: hoặc là làm theo bản năng hoặc là nghe theo lí trí. Cuộc đấu tranh nội tâm nổ ra. Sẽ dễ dàng để quay đầu về bờ, tìm lại chính mình với những người nhận thức được giới hạn của tập quán xấu. Cũng sẽ thật dễ dàng nhường phần ưu cho hành động sai trái với những người không đủ can đảm, kiên quyết đấu tranh, họ chạm tới ngưỡng cửa nguy hiểm nhất – giai đoạn ba. Giai đoạn này, hiếm cá nhân nào có thể loại bỏ hoàn toàn tập quán xấu. Vì nếp sống lệch lạc đã ăn mòn cuộc sống lành mạnh trước kia, nó trở thành tính cách mới, lối sinh hoạt mới mà chính ta đã quá quen, quá gắn bó, không tài nào dứt ra được.

Vậy tại sao tập quán xấu lại có thể tác động, làm thay đổi bản thân ta như vậy? Có rất nhiều đáp án được đưa ra cho câu hỏi này, trong đó, phải kể đến khả năng nhận thức của mỗi người. Trước hành vi sai trái, những người chưa phân biệt được tốt xấu, đúng sai thường dễ ngã vào sai lầm. Còn những người hiểu được mặt nên, không nên của vấn đề chắc gì đã ý thức được tác hại vấn đề đó mang lại. Cho rằng là tuy sai nhưng không đem lại ảnh hưởng xấu nên đôi người tỏ ra dễ dãi với tập quán xấu, để chúng xâm nhập. Không chỉ bởi lí do này, sự hình thành và phát triển của thói quen xấu còn dẫn đến từ thái độ thờ ơ, hời hợt, lối sống chưa nghiêm túc của bản thân mỗi người. Do không biết tự quan tâm, quý trọng lấy chính mình, không biết đề cao và hướng tới những điều tích cực nên nhiều người thoải mái gật đầu với “người khách qua đường”. Bên cạnh đó, sự thiếu chính khiến, mềm yếu trước sự dụ dỗ từ điều sai trái cũng khiến ta mắc sai lầm. Trước một vấn đề, một hành vi, nếu ta không đưa ra quan điểm riêng của bản thân hay đấu tranh loại bỏ, tiết chế và khống chế nó, ta sẽ mở đường cho thói xấu vào tàn phá tâm hồn, nhân cách của ta. Chưa hết, ngoài lí do chủ quan, lí do khách quan là tác động ngoại cảnh cũng dẫn đến sự hình thành của tập quán xấu. Trong một cộng đồng cùng đánh mất mình trước sự mời mọc ngon ngọt của cái xấu, ta dễ bị “hòa nhập” vào lối sống, nếp sinh hoạt không lành mạnh của cả tập thể. Chưa kể đến những trường hợp, cá nhân bị lôi kéo thậm chí là đe dọa, ép buộc phải chấp nhận cúi đầu trước sự xâm nhập của tập quán xấu.

Tập quán xấu thực chất luôn ẩn náu xung quanh cuộc sống thường nhật của ta, trong cái lốt ngụy trang gần như hoàn hảo. Chúng ta biết ngày nay, sự vô tâm đang là một trong những vấn nạn đang được quan tâm nhất trong xã hội. Trước khi trở thành vấn nạn, nó cũng từng đơn giản chỉ là “hành vi vô tình”. Một lần, hai lần ta không học được cách giúp đỡ, sẻ chia, thông cảm cho khó khăn của những người xung quanh. Dần dà, sự vô tình trở thành vô tâm. Ta thờ ơ, bỏ mặc với những gì diễn ra ngoài kia, chỉ chăm chăm lo cho lợi ích bản thân mà quên đi cái gọi là tình người. Câu chuyện “hôi bia” ở Đồng Nai đã trở thành đề tài được bàn tán xôn xao một thời gian dài, thậm chí bị đưa lên cả báo nước ngoài. Bên cạnh đó, trên những phương tiện thông tin đại chúng không ngừng đề cập đến nạn đua xe trái phép. Mới đầu, những thanh niên tham gia đua xe người thì bị lôi kéo, người thì muốn thể hiện bản thân, thử nghiệm những trò mạo hiểm mới lạ. Theo thời gian cùng nhận thức kém và ý thức chưa được hình thành, quan điểm không được bảo vệ, những người trẻ này gật đầu gia nhập đoàn đua xe thêm nhiều lần. Họ dần coi tệ nạn này là sở thích, trò tiêu khiển, công cụ để “chứng minh” bản thân mà không nghĩ đến những hệ lụy với bản thân, gia đình và cộng đồng. Tóm lại, chỉ qua vài ví dụ trong đời sống hàng ngày, ta hiểu thêm về tập quán xấu, về quá trình thâm nhập của đó.

Từ đó, điều chúng ta cần làm là đưa ra giải pháp đấu tranh, phòng chống tập quán xấu với bản thân, xã hội. Vì xã hội, cộng đồng được hình thành từ những phần tử nhỏ chính là cá nhân mỗi người đây nên ta cần chấn chỉnh bản thân trước tiên. Trước hết, hãy tạo lập cho bản thân nhận thức rõ ràng với các thói hư, tật xấu xung quanh. Ta phải học cách tự quý trọng, gìn giữ lấy phẩm chất, lối sống đẹp vốn có để không bị tác động bởi những hành vi tiêu cực bên ngoài. Chưa chắc dập tắt những thói quen xấu ngay lập tức đã là điều nên làm, để chúng biến mất đột ngột khiến ta nhớ nhung, cảm thấy hụt hẫng rồi quay lại, tìm về với thói xấu. Thay vì làm vậy, ta hãy dần dần loại bỏ chúng khỏi sinh hoạt hàng ngày, tiết chế chúng đến khi nhận ra rằng cuộc sống của ta hoàn toàn ổn khi không bị phụ thuộc vào tính cách mới không tích cực ấy. Sau khi hoàn thiện bản thân, chuẩn bị cho mình kiến thức đầy đủ về điều phải trái, về những vấn đề xã hội, ta mới có thể góp phần giúp cộng đồng thoát ly khỏi những tập quán nguy hiểm này. Bên cạnh việc noi theo những tấm gương có lối sống tích cực, quan điểm kiên định trước lời mời gọi rủ rê từ kẻ xấu, điều xấu; ta nên giải thích, phổ biến cho những người xung quanh hiểu thêm về tập quán xấu. Từ đó, mỗi người trong tập thể lớn cùng giúp nhau vượt lên vũng bùn mang tên “tập quán xấu”, xây dựng nếp sống tốt đẹp, ý nghĩa, có ích cho bản thân và tập thể.

Kết lại, từ câu nói “Tập quán xấu ban đầu là người khách qua đường, sau đó trở nên người bạn thân ở chung nhà và cuối cùng biến thành ông chủ nhà khó tính”, ta hiểu được bản chất, quá trình bén rễ của tập quán xấu, nhận biết được nơi chúng trú ngụ và tác hại chúng gây ra. Qua đó, mỗi cá nhân rút ra bài học bản thân, tạo dựng cho bản thân quan điểm kiên cố, lối sống lành mạnh, hình thành xã hội tươi đẹp.

Thu Thủy (Tổng hợp)