Luyện từ và câu – Luyện tập thay thế từ ngữ để liên kết câu trang 48 Vở bài tập (VBT) Tiếng Việt 5 tập 2: 1.a) Đọc đoạn...

1. a) Đọc đoạn văn sau, gạch dưới những từ ngữ mà người viết đã dùng để chỉ nhân vật Phù Đổng Thiên Vương (Thánh Gióng) :

Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người, nhưng tâm hồn còn thô sơ và giản dị như tâm hồn tất cả mọi người thời xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc quốc gia lâm nguy đã xông pha ra trận, đem sức khoẻ mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn còn ăn một bữa cơm (chỗ ấy nay lập đền thờ ở làng Xuân Táo) rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín nỗi đau đớn của mình mà chết.

b) Việc dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau như vậy có tác dụng gì ?

Đánh dấu X vào □ trước ý trả lời đúng :

□ Cung cấp cho học sinh nhiều tên gọi khác nhau của Thánh Gióng.

□ Giúp nội dung đoạn văn cụ thể, sinh động và giàu hình ảnh hơn.

□ Tránh lặp từ mà vẫn đảm bảo liên kết câu, khiến đoạn văn sinh động hơn.

2. Đọc đoạn văn sau. Gạch dưới từ ngữ lặp lại trong đoạn văn. Thay thế từ ngữ lặp lại bằng đại từ hoặc từ ngữ đồng nghĩa, viết vào dòng trống :

⁽¹⁾Triệu Thị Trinh quê ở vùng núi Quan Yên (Thanh Hoá). ⁽²⁾Triệu Thị Trinh xinh xắn, tính cách mạnh mẽ, thích võ nghệ. ⁽³⁾Triệu Thị Trinh bắn cung rất giỏi, thường theo các phường săn đi săn thú. ⁽⁴⁾Có lần, Triệu Thị Trinh đã bắn hạ một con báo gấm hung dữ trước sự thán phục của trai tráng trong vùng.

⁽⁵⁾ Hằng ngày, chứng kiến cảnh nhân dân bị giặc Ngô đánh đập, cướp bóc, Triệu Thị Trinh vô cùng uất hận, nung nấu ý chí trả thù nhà, đền nợ nước, quét sạch chúng ra khỏi bờ cõi. ⁽⁶⁾Năm 248, Triệu Thị Trinh cùng anh là Triệu Quốc Đạt lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược.⁽⁷⁾Cuộc khởi nghĩa tuy không thành công nhưng tấm gương anh dũng của Triệu Thị Trinh sáng mãi với non sông, đất nước.

⁽¹⁾………………………

⁽²⁾………………………

⁽³⁾………………………

⁽⁴⁾………………………

⁽⁵⁾………………………

⁽⁶⁾………………………

⁽⁷⁾………………………

(3) Viết một đoạn văn ngắn kể về một tấm gương hiếu học, trong đó có sử dụng phép thay thế từ ngữ để liên kết câu.

………………………………………

………………………………………

Giải

1. a) Đọc đoạn văn sau, gạch dưới những từ ngữ mà người viết đã dùng để chỉ nhân vật Phù Đổng Thiên Vương (Thánh Gióng) :

Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người, nhưng tâm hồn còn thô sơ và giản dị như tâm hồn tất cả mọi người thời xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc quốc gia lâm nguy đã xông pha ra trận, đem sức khoẻ mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn còn ăn một bữa cơm (chỗ ấy nay lập đền thờ ở làng Xuân Táo) rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín nỗi đau đớn của mình mà chết.

b) Việc dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau như vậy có tác dụng gì ?

Đánh dấu X vào □ trước ý trả lời đúng :

X Tránh lặp từ mà vẫn đảm bảo liên kết câu, khiến đoạn văn sinh động hơn.

2. Đọc đoạn văn sau. Gạch dưới từ ngữ lặp lại trong đoạn văn. Thay thế từ ngữ lặp lại bằng đại từ hoặc từ ngữ đồng nghĩa, viết vào dòng trống :

⁽¹⁾Triệu Thị Trinh quê ở vùng núi Quan Yên (Thanh Hoá). ⁽²⁾Triệu Thị Trinh xinh xắn, tính cách mạnh mẽ, thích võ nghệ. ⁽³⁾Triệu Thị Trinh bắn cung rất giỏi, thường theo các phường săn đi săn thú. ⁽⁴⁾Có lần, Triệu Thị Trinh đã bắn hạ một con báo gấm hung dữ trước sự thán phục của trai tráng trong vùng.

⁽⁵⁾ Hằng ngày, chứng kiến cảnh nhân dân bị giặc Ngô đánh đập, cướp bóc, Triệu Thị Trinh vô cùng uất hận, nung nấu ý chí trả thù nhà, đền nợ nước, quét sạch chúng ra khỏi bờ cõi. ⁽⁶⁾Năm 248, Triệu Thị Trinh cùng anh là Triệu Quốc Đạt lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược.⁽⁷⁾Cuộc khởi nghĩa tuy không thành công nhưng tấm gương anh dũng của Triệu Thị Trinh sáng mãi với non sông, đất nước.

⁽²⁾ Người thiếu nữ họ Triệu

⁽³⁾ Nàng

⁽⁴⁾ nàng

⁽⁵⁾ Bà Triệu

⁽⁶⁾ bà

⁽⁷⁾ Bà

(3) Viết một đoạn văn ngắn kể về một tấm gương hiếu học, trong đó có sử dụng phép thay thế từ ngữ để liên kết câu.

Thuở bé, Trần Quốc Khái rất ham học. Cậu học ngay cả khi đốn củi, kéo vó tôm. Vì nhà nghèo nên buổi tối không có đèn, cậu bé bèn bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng lấy ánh sáng mà đọc sách. Nhờ học say mê và chăm chỉ như vậy nên chẳng bao lâu Khái đỗ tiến sĩ rồi làm quan to cho nhà Lê. Ông còn có công truyền dạy cho dân nghề thêu và nghề làm lọng. Nhân dân biết ơn ông nên tôn ông là “Ông tổ nghề thêu”.>