Làm bài văn nghị luận dựa theo công thức

Đánh giá bài viết Không chỉ các môn khoa học tự nhiên mới yêu cầu nhớ công thức, các môn khoa học xã hội nói riêng và môn Ngữ văn cũng có những công thức hiệu quả bất ngờ mà học sinh cần nhớ để chinh phục dạng bài nghị luận này. Các công thức cần nhớ khi làm bài văn nghị luận bắt nguồn từ những luận điểm, luận cứ cơ bản trong bài văn nghị luận. Từ những công thức dễ nhớ này mà người viết có thể ...

Không chỉ các môn khoa học tự nhiên mới yêu cầu nhớ công thức, các môn khoa học xã hội nói riêng và môn Ngữ văn cũng có những công thức hiệu quả bất ngờ mà học sinh cần nhớ để chinh phục dạng bài nghị luận này.

Các công thức cần nhớ khi làm bài văn nghị luận bắt nguồn từ những luận điểm, luận cứ cơ bản trong bài văn nghị luận. Từ những công thức dễ nhớ này mà người viết có thể tìm ý, xây dựng khung ý tưởng dồi dào cho bài viết.

Mỗi bài văn nghị luận đều bao gồm 3 phần: mở bài, thân bài và kết bài. Sau đây là các công thức để học sinh có thể viết tốt ba phần cơ bản này.

1. Mở bài

Phần mở bài là chìa khóa cho toàn bộ bài văn. Phần mở bài gây ấn tượng đầu tiên cho người đọc về phong cách nghị luận, phong cách ngôn ngữ  riêng của người viết. Phần mở bài gồm có 3 phần, theo 3 công thức: gợi – đưa – báo, trong đó:

• Gợi: Gợi ý ra vấn đề cần làm.

• Sau khi Gợi thì đưa ra vấn đề.

• Cuối cùng là Báo- tức là phải thể hiện cho người viết biết mình sẽ làm gì.

Trong đó:

• Gì: Cái gì, là gì?

• Nào: thế nào?

• Sao: tại sao?

• Do: do đâu?

• Nguyên: nguyên nhân nào?

• Hậu: hậu quả gì?

Hãy tưởng tượng vấn đề của mình vào khung câu hỏi trên, tìm cách giải đáp câu hỏi trên với vấn đề cần giải quyết thì bạn sẽ có một lô một lốc các ý tưởng.

Đối với Chứng minh: Mặt – Không – Giai – Thời – Lứa

• Mặt: các mặt của vấn đề?

• Không: không gian xảy ra vấn đề (thành thị, nông thôn, việt nam hay nước ngoài…).

• Giai: giai đoạn (vd giai đoạn trước 1945, sau 1945..).

• Thời: thời gian – nghĩa hẹp hơn so với giai đoạn (có thể là, mùa thu mùa đông, mùa mưa mùa nắng, buổi sáng buổi chiều..).

• Lứa: lứa tuổi (thiếu niên hay người già, thanh niên hay thiếu nữ…).

Hình thành đoạn văn từ khung ý tưởng

Sau khi dựa vào công thức bạn hình thành được khung ý tưởng, điều tiếp theo là từ từng ý tưởng đó ta triển khai ra các đoạn văn hoàn chỉnh. Cách triển khai đoạn văn dùng công thức.

Nào – Sao – Cảm

• Nào: thế nào?

• Sao: tại sao?

• Cảm: cảm xúc, cảm giác, cảm tưởng của bản thân?

Cứ như vậy bạn sẽ có nhiều đoạn văn, các đoạn văn này hợp lại là thân bài.

3. Kết bài

Có công thức Tóm – Rút – Phấn để thực hiện phần này:

• Tóm: tóm tắt vấn đề

• Rút: rút ra kết luận gì

• Phấn: hướng phấn đấu, suy nghĩ riêng của bản thân

Như vậy trên đây là những kinh nghiệm cô đọng nhất về cách tìm ý cho bài văn dựa vào công thức, phương pháp này do thầy giáo dạy tôi năm cấp 2 hướng dẫn, ông đã áp dụng để giảng dạy học sinh từ những năm 60 của thế kỷ trước, tới nay vẫn còn hiệu quả.

Chúc các bạn học tốt với kinh nghiệm trên.