Họ Mao lương
(danh pháp khoa học: Ranunculaceae) là một họ thực vật có hoa thuộc bộ Mao lương. Họ này được các nhà phân loại học thực vật công nhận rộng rãi. Các loài được biết đến nhiều nhất trong họ này có lẽ là cỏ chân ngỗng, mao lương, ô đầu và uy linh tiên. ...
(danh pháp khoa học: Ranunculaceae) là một họ thực vật có hoa thuộc bộ Mao lương. Họ này được các nhà phân loại học thực vật công nhận rộng rãi. Các loài được biết đến nhiều nhất trong họ này có lẽ là cỏ chân ngỗng, mao lương, ô đầu và uy linh tiên.
Hệ thống APG II năm 2003 (không thay đổi từ hệ thống APG năm 1998), cũng công nhận họ này và đặt nó trong bộ Mao lương (Ranunculales), thuộc nhánh eudicots (thực vật hai lá mầm thật sự). Họ này chứa khoảng 50-65 chi, với khoảng 1.500-2.500 loài, chủ yếu là cây thân thảo, nhưng có một vài loài là loại dây leo thân gỗ (chẳng hạn chi Clematis). Chúng được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới.
Một số hệ thống phân loại cũ còn gộp cả các loài mẫu đơn (chi Paeonia) vào trong họ Ranunculaceae, nhưng chi này hiện nay được đặt trong họ của chính nó là Paeoniaceae. Các chi Circaeaster và Kingdonia hiện nay thuộc họ Circaeasteraceae.
Biểu đồ dưới đây là đề xuất trong hệ thống APG II theo phát sinh loài phân tử gần đây.
Chi Glaucidium có thời được xếp trong họ riêng của chính nó (Glaucidiaceae), nhưng gần đây đã được công nhận như là thành viên nguyên thủy của họ Ranunculaceae. Tamura[1] công nhận 5 phân họ, chủ yếu dựa trên các đặc trưng nhiễm sắc thể và hoa (Hydrastidoideae, Thalictroideae, Isopyroideae, Ranunculoideae, Helleboroideae).
Hydrastidoideae và Glaucidioideae chỉ có 1 loài, tương ứng là Hydrastis canadense và Glaucidium palmatum. Coptoideae có 17 loài trong 3 chi và Thalictroideae có 450 loài trong 9 chi, bao gồm cả Thalictrum và Aquilegia. Các chi còn lại với khoảng 2.025 loài, hay 81% toàn họ, thuộc về Ranunculoideae.
Dưới đây liệt kê một số chi trong họ Mao lương.
- Aconitum - ô đầu, phụ tử
- Actaea - loại diệp thăng ma
- Adonis - cỏ phúc thọ, trắc kim trản hoa
- Anemone - cỏ chân ngỗng, ngân liên hoa
- Anemonella
- Anemonopsis
- Aquilegia - lâu đẩu?
- Archiclematis- hỗ diệp thiết tuyến liên
- Asteropyrum - tinh quả thảo
- Barneoudia
- Beesia - thiết phá la
- Calathodes- kê trảo thảo, cỏ móng gà
- Callianthemum - mĩ hoa thảo
- Caltha - lư đề thảo, cỏ móng lừa
- Ceratocephala- giác quả mao lương?
- Cimicifuga - thăng ma, một số tài liệu gọi nhầm thành ngưu bàng (ngưu báng, ngưu bảng) là chi Arctium, cụ thể là A. lappa.
- Clematis - uy linh tiên, ông lão, thiết tuyến liên, mộc thông
- Clematopsis
- Consolida - phi yến thảo, phi yến, la lết
- Coptis - hoàng liên
- Delphinium - thúy tước
- Dichocarpum - nhân tự quả
- Enemion - nghĩ biển quả thảo
- Eranthis - thỏ quỳ, ô đầu đông
- Glaucidium
- Hamadryas
- Helleborus - thiết khoái tử, cây trị điên, cây lê lư
- Hepatica - cây lá gan, chương nhĩ tế tân
- Hydrastis
- Isopyrum - biển quả thảo
- Knowltonia
- Komaroffia
- Krapfia
- Kumlienia
- Laccopetalum
- Leptopyrum - lam cận thảo
- Megaleranthis
- Metanomone
- Miyakea
- Myosurus
- Naravelia - tích lan liên
- Nigella - hắc chủng thảo
- Oreithales
- Paraquilegia
- Paroxygraphis
- Pulsatilla - bạch đầu ông
- Ranunculus - mao lương
- Semiaquilegia - thiên quỳ
- Souliea - hoàng tam thất
- Thalictrum - đường tùng thảo, thổ hoàng liên
- Trautvetteria
- Trollius - kim liên hoa, cây nụ vàng
- Urophysa - vĩ nang thảo
- Xanthorhiza
