Giới và chất thải

Khái niệm về giới

Giới là phạm trù chỉ vai trò và mối quan hệ xã hội giữa nam giới và phụ nữ. Nói đến mối quan hệ giới là nói đến cách thức phân định xã hội giữa nam giới và phụ nữ, liên quan đến hàng loạt vấn đề thuộc về thể chế và xã hội chứ không phải là mối quan hệ cá biệt giữa một nam giới hay phụ nữ nào.

Vai trò của giới được xác định bởi các nhân tố văn hoá, xã hội và kinh tế mà cả nam và nữ đều nhận thức được trong xã hội. Khái niệm giới cũng bao hàm cả cách ứng xử, thái độ và đặc điểm của nam và nữ. Vai trò của giới và các kỳ vọng của nó rất năng động và thay đổi theo thời gian.

Giới không chỉ nói về phụ nữ. Nó là mối quan hệ giữa nam và nữ và những bất bình đẳng hiện đang tồn tại về cơ hội cũng như lợi ích. Bình đẳng giới là một quá trình mà nam giới và phụ nữ cùng thụ hưởng như nhau một hoàn cảnh và cùng có điều kiện bình đẳng như nhau trong việc thực thi quyền con người của mình cũng như tiềm năng đóng góp cho sự phát triển chính trị, kinh tế, xã hội quốc gia và thụ hưởng kết quả của các quá trình này. Để đạt được bình đẳng giới, cần thực hiện các biện pháp để nam và nữ đều có các cơ hội như nhau và cùng được hưởng các quỳên, ưu thế và trách nhiệm trong quá trình ra quyết định.

Mối quan hệ xã hội và văn hoá giữa nam giới và phụ nữ có ảnh hướng lớn đến kết quả của phát triển. Vì vậy, trong các kế hoạch phát triển, trong các dự án phát triển, giới đều được xem như một thành tố về mục tiêu, về công cụ, phương pháp tiến hành cũng như kết quả thực hiện. Để làm rõ yếu tố giới, người ta dùng phân tích giới trong các kế hoạch, dự án phát triển. Đây là một công cụnhằm phát hiện những bất hợp lý, không công bằng vềgiới, trên cơ sở đó đề ra các hoạt động có tính đến công bằng giới nhằm đạt được mục tiêu chung của hoạt động hay chương trình phát triển.

Phân tích giới là một công cụ khuyến khích sự bình đẳng giới. Công việc này gồm có việc thu thập và sử dụng các thông tin về sự bất bình đẳng giới biểu lộ vai trò và trách nhiệm của nam và nữ. Các dữ kiện được phân tích để đánh giá các chính sách hiện có và các chính sách trong tương lai cũng như các chương

trình và dự án tác động khác nhau tới nam giới và phụ nữ ra sao. Kết quả của phân tích giới được lồng ghép vào quá trình lập kế hoạch để đảm bảo các lợi ích của quá trình phát triển cũng như các nguồn lực được phân bổ công bằng và có hiệu quả cho cả nam giới và phụ nữ, đồng thời dự báo, tránh được những tác động tiêu cực mà quá trình phát triển có thể tác động đến phụ nữ theo khía cạnh giới.

Lồng ghép giới hay định hướng giới là một chiến lược để:

• Đảm bảo sự tham gia đầy đủ của phụ nữ vào quá trình phát triển và;
• Đưa các nhu cầu, kinh nghiệm, sự quan tâm của phụ nữ, nam giới vào các hoạt động của chính phủ ở tất cả các cấp kể cả các chính sách, chương trình và dự án.

Mục tiêu định hướng giới là để cả phụ nữ và nam giới đều được thụ hưởng bình đẳng như nhau và không có một định kiến bất bình đẳng nào được tồn tại.