Cơ chế tài chính của ngân hàng thương mại

Vốn Nhà Nước

Vốn nhà nước thuộc quyền sử dụng, bảo toàn và phát triển của ngân hàng thương mại gồm: vốn ngân sách và vốn ngân hàng quốc doanh tự bổ sung.

• Vốn ngân sách nhà nước cấp: Bao gồm vốn cố định, vốn lưu động, vốn xây dựng cơ bản do ngân sách nhà nước cấp hoặc có nguồn gốc từ ngân sách, vốn được viện trợ quyên tặng hoặc triếp quản từ chế độ cũ để laị.
• Vốn ngân hàng quốc doanh bổ xung: Gồm vốn cố định, vốn lưu dộng, vốn xây dựng cơ bản được hình thành từ lợi nhuận để lại các quỹ của ngân hàng (trừ quỹ phúc lợi, quỹ khen thưởng).

Trách nhiêm bảo toàn và phát triển vốn của ngân hàng quốc doanh:

• Toàn bộ vốn ngân sách nhà nước cấp và vốn ngân hàng tự bổ sung từ sau thời điển giao vốn đều phải tính chung vào số vốn ngân hàng quốc doanh đã nhận và phải bảo toàn.
• Đối với vốn bổ sung ngân hàng quốc doanh được tự chủ trong việc sử dụng như thay thế, đổi mới tài sản cố định, góp vốn liên doanh, liên kết. Tuy nhiên số vốn này chỉ được sử dụng vào mục đích kinh doanh, dịch vụ, không được sử dụng vốn ngân hàng quốc doanh bổ sung vào các mục dích ngoài kinh doanh, dịch vụ như xây dựng các công trình phúc lợi, mua sắm các phương tiện, đồ dùng phục vụ sinh hoạt và đời sống.
• Hàng năm ngân hàng nhà nước và Bộ tài chính cùng với ngân hàng quốc doanh xác định lại số vốn KHQD phải bảo đảm đến thời điểm 31/12; số liệu này được dùng làm căn cứ duyệt quyết toán só vốn bảo toàn năm báo cáo và làm cơ sở kiểm tra mức độ bảo toàn vốn được thực hiện theo các văn bản của nhà nước và hướng dẫn của Bộ tài chính.
• Tổng giám đốc chịu trách nhiệm trước nhà nước trong việc quản lý và sử dụng vốn, mọi khoản tổn thất tùy từng trường hợp sẽ sử lý theo quy định của nhà nước.

Các khoản thu nhập của NHTM

- Thu từ lãi cho vay, lãi hùn vốn lãi kinh doanh liên kết: Đây là khoản thu cơ bản nhất của các ngân hàng thương mại. Các khoản thu này được xác định trên cơ sở kết quả sản xuất kinh doanh của các tổ chức kinh tế và các ngân hàng tham gia hùn vốn, góp vốn, hoặc liên kết liên doanh. Kế toán thực hiện nghiệp vụ này sẽ tiến hành hạch toán:

Nợ: TK thích hợp( tiền gửi đơn vị vay...)

Có: TK thu nghiệp vụ(tiểu khoản thu lãi cho vay)

-Thu lãi tiền gửi: Là số tiền lãi hàng tháng hoặc trong một khoảng thời gian nhất định mà các NHTM thu được trên cơ sở số dư tiền gửi thanh toán và tài khoản tiền gửi có kì hạn tại NHNN và các TCTD khác. Kế toán hạch toán:

Nợ: TK tiền gửi NHNN

Có : TK thu nghiệp vụ (tiểu khoản thu lãi tiền gửi )

- Thu từ nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ bao gồm : thu lãi cho vay ngoại tệ, thu thủ tục phí nghiệp vụ thanh toán ... Về nguyên tắc, các khoản thu về kinh doanh ngoại tệ thường bằng ngoại tệ ( trừ một số trường hợp đặc biệt thu bằng đồng Việt Nam trên cơ sở tỷ giá hiện hành ).Tuy nhiên, khi hạch toán phải quy hết về đồng Việt Nam:

Nợ: TK thích hợp

Có: TK thu nghiệp vụ(tiểu khoản thích hợp)

- Thu từ hoạt động dịch vụ (thu lệ phí, hoa hồng ...) bao gồm đại lý, thanh toán không dùng tiền mặt,chuyển tiền, nhận chuyển tiền, dịch vụ tư vấn...Đây là khoản thu khá hấp dẫn mà không cầc đòi hỏi nhiều vốn. Hạch toán:

Nợ: TK thích hợp (tiền mặt,tiền gưỉ)

Có: TK thu nghiệp vụ (TK thu lệ phí hàng hoá về các dịch vụ Ngân hàng)

- Các khoản thu