Cảm nghĩ về vườn nhà.

 Trước chỉ là một bài đất hoang cằn cỗi, ông bà đã khai phá đổ bao mồ hôi nước mắt để tạo dựng nên vườn này. Ông đi xin giống cây, đánh gốc từ những làng xa mang về trồng, còn bà thì gánh nước tưới cây và chăm bón cho cây. Vườn không thiếu một thư cây gì: mít, cam, bưởi, hồng, nhãn, doi, na, ổi... mùa nào thức ấy, ra quả quanh năm. Cạnh vườn giáp đầm làng ông còn trồng thêm một hàng dừa toả bóng râm mát, nặng trĩu những chùm quả trên ngọn cây cao...
 
Ôi, vườn xưa ông bà để lại cho bố mẹ tôi, cho chúng tôi. Từng gốc cây, từng chùm quả, từng bóng râm mát... nơi đâu cũng in dấu bàn tay ông bà, cũng đều thấm đẫm mồ hôi nước mắt ông bà. Uống cốc nước dừa ngọt mát ngày hè, ăn quả hồng trứng đỏ mọng với cốm mùa thu, nỗi nhớ ông bà lại trào lên trong lòng cháu. Nhưng cháu nhớ nhất cây bồ kết và cây chanh ông bà "trồng cho cháu gái". Mẹ kể: ông bà đã có ba cháu nội là trai (các anh tôi) nên ông bà mong có một đứa cháu gái.
 
 Ngày mẹ sinh tôi, ông bà mừng lắm. Ông sang tận làng bên xin về cây chanh và cây bồ kết con trồng để "ít nữa lớn lên cháu nó gội đầu". Và bà đã chăm bón, tưới cho cây xanh tốt lớn lên. Đến ngày chanh và bồ kết ra hoa kết quả thì tôi cũng đã lớn. Bà đã dạy cho tôi cách gội đầu bằng bồ kết và chanh trong mùa bói quả đầu tiên của nó để "làm duyên, làm đẹp cho cháu gái của bà". Nhìn bà gội đầu cho cháu, mắt ông cười vui rạng rỡ...
 
Thế mà giờ ông bà đã không còn nữa. Vườn cây còn đó mà ông bà đã đi xa. Ngày giỗ ông bà, trên mâm hoa quả bao giờ tôi cũng bày thêm một chùm bồ kết và mấy quả chanh của vườn nhà do chính tay ông bà đã trồng cho đứa cháu gái yêu. Và trong lòng tôi ngân lên một nỗi nhớ da diết:
 
Ơi chanh, bồ kết vườn nhà
Cày bao nhiêu quả nhớ ông bà bấy nhiêu...