Bệnh sỏi mật và cách phòng tránh?

Sự nguy hại của bệnh sỏi mật

Việc mật trong tình trạng ứ trệ, mật không xuống ruột đầy đủ để tiêu hóa thức ăn vì nếu không có mật thì không thể tiêu hóa thức ăn hoàn hảo được, nhất là tiêu hóa chất béo. Do đó, khi sự ứ đọng dịch mật làm cho hệ tiêu hóa hoạt động kém.

Việc tắc nghẽn dịch mật trong lòng ống mật chủ làm ứ mật ở đường dẫn mật từ gan nên gây ra tình trạng căng giãn đường mật trong gan và túi mật. Từ đó, người bệnh có biểu hiện đau ở vùng hạ sườn phải, đau có thể nhẹ nhưng cũng có thể làm cho người bệnh khó chịu xanh tái mặt mày, đau lăn lộn.

Nguyên nhân sỏi mật

Một số nguyên nhân sau đây là nguyên căn gây nên bệnh sỏi mật:

- Bệnh viêm túi mật mãn tính

- Ứ đọng mật

- Táo bón tạo điều kiện cho vi trùng đường ruột phát triển, dẫn đến viêm tá tràng, túi mật và ống mật, do đó nó làm cho mật dễ lắng xuống thành sỏi

- Do ứ đọng dịch mật, mật nhiễm trùng hoặc nhiễm ký sinh trùng, xơ gan, bệnh tán huyết

Các loại sỏi mật

Sỏi cholesterol: khi nồng độ cholesterol trong mật cao, nồng độ muối mật thấp, có sự ứ đọng dịch mật và một số nguyên nhân khác nó làm kết tinh các tinh thể cholesterol lại tạo thành sỏi. Sỏi cholesterol có nguyên nhân do tuổi tác, do ăn nhiều thức ăn có hàm lượng cholesterol cao, nhiều chất béo động vật, do sinh đẻ nhiều, do biến chứng từ một số bệnh của hệ tiêu hóa như bệnh Crohn, cắt hồi tràng, do dùng nhiều một số dược phẩm. Sỏi cholesterol thường đơn độc, không cản tia X và có màu nhạt.

Sỏi sắc tố mật: có màu sậm, thường hình thành đám sỏi, cản tia X nhiều, hình thành khi bilirubinate tăng, do nhiễm vi trùng, nhiễm ký sinh trùng đường mật.

Phòng ngừa sỏi mật

Để phòng ngừa bệnh sỏi mật, cách tốt nhất là thực hiện chế độ ăn khoa học, bao gồm:

Giảm mỡ: nên hạn chế ăn mỡ vì chất này ảnh hưởng đến chức năng gan, mật và dạ dày vì khi ăn nhiều mỡ, mật xuống ruột không đều, kích thích túi mật co bóp quá mạnh, một phần mật tham gia cùng cholesterol tạo sỏi. Nếu cholesterol quá nhiều, các acid mật không đủ sức hòa tan thì nó sẽ kết tinh và đọng lại thành sỏi mật. Hầu như các sỏi đều được hình thành từ các cặn sỏi là cholesterol này.

Tăng đạm: để gia tăng sự tái tạo của các tế bào gan đã bị tổn thương nhằm chống thoái hóa mỡ tế bào gan.

Giàu đường bột và chất xơ: đường bột là loại thức ăn rất dễ tiêu, lại không ảnh hưởng đến sự bài tiết mật còn chất xơ có tác dụng giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt và tránh táo bón.

Dùng thực phẩm giàu vitamin C và nhóm B bằng việc đưa vào khẩu phần ăn các loại rau và hoa quả tươi, đây là những thực phẩm rất tốt cho cơ thể.

Thức ăn không nên dùng: trà, cà phê, cacao, chocolate; thịt cá nhiều mỡ, dầu cọ, dầu dừa, phủ tạng động vật. Hạn chế ăn lòng đỏ trứng.

Thức ăn nên dùng: nước quả, hoa quả tươi các loại, rau tươi, bánh kẹo ít trứng bơ; các loại thịt cá nạc như: nạc thăn lợn, thịt bò, cá quả, cá chép; các loại đậu đỗ: đậu tương, đậu xanh, đậu đen. Ngoài ra, có một số thức ăn lợi mật: nghệ, lá chanh, có thể dùng được.

Vận động thể lực: khi vận động sẽ làm tăng hoạt động cơ, làm tăng nhu động mật, làm giảm sự ứ trệ. Nó giúp tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa và giảm hẳn nguy cơ sỏi mật. Các môn thể thao như đi bộ, chạy chậm, tập dưỡng sinh là những môn thể thao tốt với mọi lứa tuổi. Nếu có thể, buổi sáng bạn vận động 30 phút, buổi chiều vận động 30 phút.

Phải đảm bảo ăn 3 bữa mỗi ngày, không nên nhịn ăn sáng để mật sẽ được tiết ra liên tục và không thể lắng đọng tạo sỏi.

Khánh Phương