Bạn đã biết gì công dụng của cây mật gấu?

Hiện tại, việc sử dụng lá cây mật gấu để làm thuốc chữa bệnh rất được ưa chuộng. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ và hiểu đúng về các công dụng của cây mật gấu. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có được kiến thức nhất định về loại cây này, cùng theo dõi nhé!

Sơ lược về cây mật gấu

Cây mật gấu hay còn gọi là cây lá đắng (bitter leaf) có tên khoa học là: Vernonia amygdalina Del. hoặc Gymnanthemum amygdalinum thuộc họ Cúc (Asteraceae). Cây này được sử dụng từ rất lâu trong y học dân gian ở một số nước Châu Phi (Nigeria, Cameroon, Zimbawe) và Châu Á trong đó hiện phổ biến ở các Nước Đông Nam Á.

Một cây mật gấu thông thường cao khoảng 4-6m. Lá mật gấu dạng kép, hình giống lông chim sẻ, mọc so le nhau và dài tầm 20-40cm. Đầu lá nhọn, mép lá cũng có nhiều răng nhọn. Ngọn thân mật gấu nhiều cụm ho, hoa màu vàng nhạt. Quả mật gấu hình trái xoan, nhiều thịt, đường kính tầm 1cm. Núm nhọn ở quả khi chín ngả dần sang xanh nâu rồi nâu. Mùa hoa kéo dài từ tháng 2 đến tháng 4, đơm trái vào hai tháng 5 và 6 tiếp theo.

Phân loại cây mật gấu

Cây mật gấu có 2 loại là mật gấu nam và mật gấu bắc. Thực ra các loại tên này là do địa phương gọi do thói quen cũng như vùng miền. Ở miền Nam thường hay gọi là kim thất tai (cây lá đắng) còn ở miền bắc là cây hoàng liên ô rô. Tuy cùng tên gọi là cây mật gấu nhưng ở 2 miền thì nó lại là 2 loại cây khác nhau, và cách sử dụng của chúng cũng rất khác nhau. Do đó mọi người nên cẩn trọng trước khi sử dụng, đảm bảo rằng mục đích sử dụng là đúng loại cây mình cần.

Theo các cuốn sách y học về cây thuốc quý mật gấu bắc (hoàng liên ô rô) là cây thân gỗ thuộc họ hoàng liên cao khoảng 1,4-1,5 m hoặc hơn.Do đó loại cây thân mềm, sống thành bụi như lá đắng thường được gọi là cây mật gấu nam là không đúng cách. Tuy nhiên do thói quen vùng miền chúng ta cần hiểu là cây mật gấu nam chính là cây kim thất tai hay cây lá đắng.

Công dụng của cây mật gấu

Công dụng của cây mật gấu nam(kim thất tai):

Được sử dụng như một chất chống oxy hóa, nó sẽ hỗ trợ một số bệnh mãn tính như: Tiểu đường cấp 2, rồi loại lipid trong máu, bệnh cao huyết áp. Một số bệnh về viêm nhiễm đường tiêu hóa như: viêm đại tràng, rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra còn được dùng để điều trị một số bệnh khác như: giảm ho, phát ban, cảm cúm, chữa viêm gam, rồi loạn kinh nguyệt.

Công dụng của cây mật gấu bắc:

• Chữa các bệnh về gan như viêm gan vàng da, men gan cao, cơ gan…
• Các bệnh về đường ruột, tiêu hóa như: viêm ruột, viêm đại tràng, kiết lỵ…
• Các bệnh về lưng, khớp, đau lưng, đặc biệt là ung thư cổ tử cung
• Cây mật gấu giảm cân trị mụn, các loại viêm nhiễm da mụn nhọt, trứng cá
• Hỗ trợ điều trị các bệnh về thận, như sỏi thận thận yếu.
• Ho nhiều, mất ngủ, chóng mặt thiếu máu, ho lao, ho ra máu.
• Chữa các bệnh về động kinh, tâm thần, bị kích động quá độ
• Giảm béo, giảm mỡ điều hòa cơ thể, chống lão hóa.
• Tăng cường sức khỏe cho cơ thể, điểu trị suy kiệt sức khỏe. Nâng cao ham muốn tình dục.
• Các vết thương bị đau nhức, thâm tím, các vết mổ, vết sứt.

Bài thuốc từ cây mật gấu

Chữa viêm gan cấp tính kèm theo vàng da

Dùng cây mật gấu tươi 40-100 gram hoặc 20 – 50 gram khô, sắc nước uống thay trà trong ngày. Hoặc có thể phối hợp thêm diệp hạ châu ( cây chó đẻ) 12 gram, cỏ gà 15 gram cùng sắc nước uống.

Chữa viêm túi mật cấp tính

Dùng cây mật gấu tươi 40-100 gram hoặc 20 – 50 gram khô, có thể phối hợp thêm mộc thông 20 gram, chi tử (dành dành) 10 gram, nhân trần 8 gram cùng sắc nước uống.

Chữa bệnh lỵ

Dùng cây mật gấu tươi giã nát, chế thêm nước đã đun sôi, chắt lấy nước cốt, uống 2-3 lần trong ngày. Hoặc có thể dùng lá cây mật gấu, lá mua mỗi thứ 20 gram sắc lấy nước uống.

Chữa bí đái

Dùng lá cây mật gấu, xa tiền thảo (cỏ mã đề) mỗi thứ 15- 20 gram sắc lấy nước uống.

Những đối tượng nào có thể sử dụng mật gấu

– Bệnh nhân men gan cao, xơ gan, viêm gan B, viêm gan C.
– Người thường xuyên phải tiếp xúc với bia, rượu.
– Người bệnh sỏi mật.
– Người bị đau lưng do thoái hóa xương khớp, sưng đau khớp.
– Người bị bệnh béo phì.
– Người tiêu hóa kém, bệnh nhân bị viêm đại tràng.
– Người bị ho lao, khạc ra máu.
– Người hay bị mất ngủ, đau nhức nửa đêm.
– Người hay bị đi ngoài, viêm da dị ứng, viêm gan vàng da, mắt đau sưng đỏ. Người bị mụn trứng cá, mụn nhọt.

Cách sử dụng cây mật gấu chữa bệnh hiệu quả

– Cây mật gấu được dùng nhiều trong các vị thuốc dân gian như bài thuốc của cố Lương y Lê Trần Đức: Bài thuốc điều trị Viêm túi mật hay sỏi thận, đau vùng gan mật dữ dội.Vỏ cây Vàng kiêng hay cây Mật gấu (Hùng đởm thụ) 30g sắc uống. Hoặc uống Mật gấu, mỗi lần bằng hạt đậu xanh, ngày uống 2 – 3 lần (cấm rượu).

– Sắc nước uống: Cắt lát nhỏ, cho vào nồi đun sôi khoảng 15 phút, uống hàng ngày có tác dụng mát gan, giải độc và giã rượu. Việc sắc cây mật gấu làm nước uống vừa đơn giản lại có nhiều tác dụng vì vậy thiết nghĩ có thể phổ biến thành thức uống hàng ngày hơn nữa lại có lợi cho sức khỏe.

– Ngâm rượu: Cây mật gấu còn được dùng phổ biến để ngâm rượu. Cây này rửa sạch rồi chẻ nhỏ ra đủ kích cỡ lọt bình ngâm là được (bằng ngón tay), phơi khô, trước khi ngâm vào rượu trong bình mình có điều kiện rửa qua bằng rượu là tốt nhất, rượu ngâm sau 1 thời gian chuyển sang màu vàng tùy đậm đặc mà màu rượu vàng mức độ nào, tùy độ đặc mà người uống khi rót rượu từ bình ra khi uống có thể pha thêm rượu ở ngoài, điều trị các triệu chứng về rối loạn tiêu hoá, đường ruột, tê thấp, ngâm với rượu có tác dụng rất tốt.

Cách ngâm rượu mật gấu

– Chuẩn bị: tỷ lệ 2 lít rượu ngâm với 0.2 kg rễ (hoặc thân) cây mật gấu

– Cách thực hiện:

Bước 1: Rễ (thân) cây mật gấu được rửa sạch, chẻ nhỏ sao cho có thể cho vừa bình ngâm rượu, đem phơi khô.

Bước 2: Cho rượu và rễ (thân) cây mật gấu vào trong bình ngâm, sau khoảng 15 ngày đến 1 tháng là có thể đem ra dùng được. Rượu có màu vàng rất đẹp, màu sắc đậm, nhạt tùy thuộc vào số tỷ lệ cây mật gấu trên số lượng rượu dùng để ngâm. Rượu uống có vị đắng, nhưng uống quen rất thích. Nếu rượu đậm quá có thể pha thêm rượu để dùng.

Bước 3: Người ta thường dùng 10 – 20gr rễ hoặc thân cây sắc uống chữa ăn uống không tiêu, trị đau ngực, đau gối, chóng mặt, ù tai, viêm gan, vàng da, tiêu chảy, kiết lỵ, đau mắt.Dùng lá hay quả (8 – 12g) sắc uống hay phối hợp với các vị thuốc khác. Ngoài ra, hoàng liên ô rô còn được dùng để chữa sốt cơn, ho lao, khạc ra máu, lưng gối yếu mỏi, mất ngủ. Dùng ngoài, nấu nước đặc để rửa chữa viêm da dị ứng, lở ngứa…

Lưu ý: Khi sử dụng rượu cây mật gấu, nếu thấy rượu quá đặc bạn nên pha thêm chút rượu trắng. Rượu mật gấu rất tốt cho xương khớp, tiêu hóa xong không nên sử dụng quá nhiều vì có thể gây cồn ruột).

Trên đây là những công dụng cây mật gấu kèm theo cách dùng đúng đắn mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng có thể giúp ích cho bạn.

Tổng hợp

Xem thêm

Cây lược vàng – công dụng của cây lược vàng

Cây lá lốt – công dụng của cây lá lốt