Bài soạn "Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh" số 1

I. Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh

Câu 1. Bài viết cung cấp cho người đọc:

+ Lịch sử hình thành của hồ Hoàn Kiếm (ban đầu là một nhánh sông Hồng)

+ Hồ với nhiều tên gọi khác nhau trải qua chiều dài lịch sử.

+ Lịch sử và kiến trúc của đền Ngọc Sơn

+ Bên cạnh đó là những danh lam thắng cảnh như Đài Nghiên, Tháp Rùa, Tháp Bút.

Câu 2. Muốn viết bài về danh lam thắng cảnh cần:

+ Sự quan sát và trải nghiệm thực tiễn

+ Tìm hiểu kiến thức thông qua sách vở, lịch sử, tích truyện dân gian, truyền thống văn hóa của vùng đất được thuyết minh.

→ Kết hợp hai nguồn kiến thức trên để bài viết sinh động, chân thực, có chiều sâu.

Câu 3. Muốn có kiến thức về danh lam thắng cảnh:

- Đến trực tiếp tham quan, tìm hiểu, nghe hướng dẫn viên thuyết minh, tự quan sát, ghi chép tỉ mỉ

- Tìm đọc tài liệu liên quan tới danh lam thắng cảnh đó.

- Khảo sát, tìm hiểu thông tin từ những người sống lâu năm ở gần danh lam thắng cảnh đó.

Câu 4. Bố cục của bài viết về Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn không bố cục thành ba phần thông thường mà:

+ Giới thiệu về đền hồ, đền và kết thúc bằng sự liên hệ những danh lam khác.

+ Phần giới thiệu đền Ngọc Sơn trình bày không theo trình tự nhất định: Tháp Rùa → đền → các công trình địa danh bên ngoài khác.

Câu 5. Phương pháp thuyết minh ở đây: phân tích, liệt kê.

II. Luyện tập

Bài 1 (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 2):

Bố cục bài giới thiệu hồ Hoàn Kiếm:

- Mở bài: Giới thiệu chung về hai thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.

- Thân bài:

+ Giới thiệu về hồ Hoàn Kiếm

+ Giới thiệu đền Ngọc Sơn

- Kết bài: Giới thiệu về các danh lam thắng cảnh xung quanh hồ.

Bài 2 (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 2):

- Có thể sắp xếp lại trình tự giới thiệu về bài viết như sau:

+ Giới thiệu chung về hai thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn

+ Giới thiệu hồ Hoàn Kiếm:

+ Diện tích của hồ

+ Đặc điểm màu nước của hồ

+ Lịch sử của hồ

+ Cảnh vật xung quanh hồ

- Giới thiệu đền Ngọc Sơn:

+ Vị trí của đền Ngọc Sơn

+ Lịch sử hình thành đền Ngọc Sơn

+ Quang cảnh của đền

- Giới thiệu về Tháp Rùa:

+ Vị trí Tháp Rùa

+ Lịch sử hình thành Tháp Rùa

+ Quang cảnh đặc sắc xung quanh Tháp Rùa

Câu Bài 3 (trang 35 sgk Ngữ Văn 8 tập 2):

Khi viết lại bố cục bài này, chọn các chi tiết tiêu biểu làm nổi bật giá trị lịch sử văn hóa của di tích, thắng cảnh:

- Chi tiết về lịch sử hình thành hồ:

+ Là một đoạn cũ của dòng sông Hồng, hồ có đến vài nghìn tuổi.

+ Trước đó có tên là hồ Lục Thủy

+ Thế kỉ XV có tên Hoàn Kiếm, gắn với sự tích trả gươm thần.

+ Cuối cùng gọi tên hồ là Thủy Quân

- Chi tiết về lịch sử hình thành đền Ngọc Sơn

+ Từng là Điếu Đài- nơi vua tới câu cá

+ Thời chúa Trịnh Giang lập cung Khánh Thụy ở đảo Ngọc làm nơi hóng gió.

+ Đền có ba nếp

- Chi tiết về lịch sử hình thành Tháp Rùa:

+ Từ thờ Phật chuyển thành nơi thờ thánh Văn Xương và Đức Thánh Trần

+ Nguyễn Siêu sửa sang lại và tạc lên thân tháp chữ Tả Thanh Thiên

- Cảnh hiện nay:

+ Bờ Hồ là nơi dạo chơi, hội họp, lễ Tết hằng năm.

Bài 4 (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 2):

- Câu thơ nước ngoài gọi Hồ Gươm là chiếc lẵng hoa xinh đẹp giữa lòng Hà Nội được đưa vào phần đầu tiên của đoạn văn giới thiệu Hồ Gươm.

- Cũng có thể đặt câu thơ nước ngoài đó ở cuối đoạn giới thiệu về Hồ Gươm trước khi chuyển sang đoạn giới thiệu về đền Ngọc Sơn.