Bài 27: Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

Câu hỏi lý thuyết 1 - SGK Trang 103 Địa lí 10

Tại sao đối với nhiều nước đang phát triển, đông dân, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp là nhiệm vụ chiến lược hàng đầu?

Hướng dẫn giải

Ở các nước đang phát triển, hoạt động  nông nghiệp liên quan đến việc làm, thu  nhập và đời sống  của đa số dân cư, gắn  liền với phần lớn lãnh thổ quốc gia, vì thổ  phát triển nông  nghiệp có vai trò đặc biệt  quan trọng đối với sự ổn định kinh tế, chính trị và xã hội của đất nước.

Câu hỏi lý thuyết 2 - SGK Trang 105 Địa lí 10

Em hãy nêu ví dụ để chứng minh ảnh hưởng của các nhân tố trên đối với phân bố nông nghiệp?

Hướng dẫn giải:

- Nhân tố tự nhiên:
+ Sự phân bố nông nghiệp trên thế giới phụ thuộc vào sự phân đới tự nhiên.

+ Năng suất cây trồng, việc sản xuất các loại sản phẩm nông nghiệp khác nhau phụ thuộc vào chất lượng đất, những vùng đất phì nhiêu, màu mỡ thường là những vùng nông nghiệp trù phú. Chẳng hạn như các vùng đất secnoziom trồng lúa mì, hay châu thổ sông Hồng, sông Mê Công là những vựa lúa gạo.
+ Khí hậu và nguồn nước với các yếu tố nhiệt độ, lượng mưa, ánh sáng, độ ẩm, gió. hão. lũ lụt, nguồn nước trên mặt và nước ngầm.... có ảnh hưởng rất lớn đến việc xác định cơ cấu cây trồng, vật nuôi, thời vụ, khả năng xen canh, lăng vụ và tính chất ổn định hay bấp bênh của sản xuất nông nghiệp.
+ Nguồn thức ăn tự nhiên, đồng cỏ là cơ sở thức ăn tự nhiên cho gia súc và ảnh hưởng đến việc xác định cơ cấu vật nuôi cũng như sự phát triển chăn nuôi.
- Nhân tố kinh tế - xã hội:
+ Các cây trồng vật nuôi cần nhiều công chăm sóc (như lúa nước) phải phân bố ở những nơi có nhiều lao động. Tập quán ăn uống của các dân tộc cũng có ảnh hưởng không nhỏ. Chẳng hạn, chăn nuôi lợn ở các nước Nam Á và Trung Đông không phát triển, thậm chí không có như Băng-la-đét và Pa-ki-xtan do các quốc gia Hồi giáo không ăn thịt lợn,...
+ Chính sách giao đất, giao rừng cho các hộ nông dân đã thúc đẩy nền nông nghiệp phát triển mạnh mẽ.
+ Tiến hộ khoa học - kĩ thuật trong nông nghiệp đã tác động đến việc nâng cao năng suất, chất lượng và sản lượng, góp phần chủ động trong sản xuất. Đã tạo ra được các giống mới có năng suất cao, thời gian sinh trưởng ngắn, thích hợp với điều kiện tự nhiên của từng vùng.
+ Thị trường tiêu thụ tác động tới giá cả nông sản, đến việc điều tiết sản xuất và ảnh hưởng chuyên môn hóa.

Câu hỏi lý thuyết 3 - SGK Trang 106 Địa lí 10

Em hãy nêu ví dụ về các hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta hiện nay?

Hướng dẫn giải:

Các trang trại thủy sản ở Đồng bằng sông Cửu Long, trang trại cây công nghiệp lâu năm ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ,...
Thể tổng hợp lãnh thổ nông nghiệp ngoại thành, xung quanh TP. Hồ Chí Minh, thủ đô Hà Nội,...
Vùng nông nghiệp Đồng bằng sông Hồng, vùng nông nghiệp Trung du và miền núi Bắc Bộ, vùng nông nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long,...

Bài 1 trang 106 sgk Địa lí lớp 10

Hãy nêu vai trò của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế và đời sống xã hội.

Hướng dẫn giải:

- Cung cấp lương thực, thực phẩm cho con người.
Đảm bảo nguồn nguyên liệu cho các ngành công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng và công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm.
- Sản xuất ra những mặt hàng có giá trị xuất khẩu, tăng thêm nguồn thu ngoại tệ.

Bài 2 trang 106 sgk Địa lí lớp 10

Ngành sản xuất nông nghiệp có những đặc điểm gì? Theo em, đặc điểm nào là quan trọng nhất?

Hướng dẫn giải:

- Đặc điểm của nông nghiệp:
+ Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu và không thể thay thế.
+ Đối tượng của sản xuất nông nghiệp là các cây trồng và vật nuôi.
+ Sản xuất nông nghiệp có tính thời vụ.
+ Sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào điều kiện lự nhiên.
+ Trong nền nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp trở thành ngành sản xuất hàng hóa.
- Đặc điểm quan trọng nhất là: Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu và không thể thay thế. Vì không thể có sản xuất nông nghiệp nếu không có đất đai. Quy mô và phương hướng sản xuất, mức độ thâm canh và cả việc tổ chức lãnh thổ phụ thuộc nhiều vào đất đai.

Bài 3 trang 106 sgk Địa lí lớp 10

Em hãy phân biệt những đặc điểm cơ bản của ba hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp?

Hướng dẫn giải:

- Trang trại:
+ Hình thức sản xuất cơ sở trong nông nghiệp, được hình thành và phát triển trong thời kì công nghiệp hóa, thay thế cho kinh tế tiểu nông tự cấp, tự túc.
+ Mục đích chủ yếu là sản xuất hàng hóa với cách thức tổ chức và quản lí sản xuất tiến bộ dựa vào chuyên môn hóa và thâm canh. Các trang trại đều có thuê mướn lao động.
- Thể tổng hợp nông nghiệp:
+ Là hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở trình độ cao.
+ Là sự kết hợp chặt chẽ giữa các xí nghiệp nông nghiệp với các xí nghiệp công nghiệp tiến bộ trên một lãnh thổ bằng các phương pháp sản xuất công nghiệp tiến hộ, góp phần sử dụng có hiệu quả nhất các điều kiện tự nhiên, vị trí địa lí và điều kiện kinh tế — xã hội sẵn có.
- Vùng nông nghiệp:
+ Là hình thức cao nhất của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
+ Đây là những lãnh thổ sản xuất nông nghiệp tương đối đồng nhất về các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội nhằm phân bố hợp lí cây trồng, vật nuôi và hình thành các vùng chuyên môn hóa nông nghiệp.

Zaidap.com