1001 cách ăn ớt

Nếu ai đã từng đến Lạng Sơn, mảnh đất phía Bắc của Tổ quốc, sẽ không thể “làm ngơ” trước một đặc sản của vùng này, đó là món măng ngâm ớt. Những lớp măng trắng mỡ màng nằm chen lẫn với những quả ớt chỉ thiên nhỏ xíu mà cay xé lưỡi – hai món vốn kị nhau nhưng khi được kết hợp lại với nhau thì tạo nên những hương vị thật đặc biệt. Thêm vài quả móc mật thả lẫn vào lọ măng ớt để tăng thêm độ giòn thơm của măng.

Đặc biệt trong những ngày đông tháng giá, bữa cơm, bát phở có thêm vài lát măng ớt, cái lạnh sẽ tự dưng biến mất; trong người dâng lên một cảm giác bừng bừng, phấn chấn thật dễ chịu. Vì vậy không quán ăn nào ở xứ Lạng xinh đẹp này lại có thể thiếu được món măng ớt “độc nhất vô nhị”.

Vào đến Huế, ớt càng được chế biến công phu, kiểu cách hơn. Nào ớt bột, nào tương ớt, nào ớt xào, ớt chưng, ớt làm nước mầu cho một số món ăn: thức ăn nào ở đây cũng đều bỏ ớt bột. Nhiều du khách đến Huế, mong muốn thưởng thức các món ăn ở đây, nhưng khi ngồi trước các đĩa thức ăn đỏ lừ ớt đành lắc đầu chịu … thua vì cay quá.

Người Huế thường ăn ớt xanh: cắt lát thả nổi lều bều trên mặt tô nước mắm pha lợt, ngọt ngọt, ăn với bánh bèo, bánh lá, bánh nậm, mỏng dé và nhỏ xíu. Đặc biệt có hũ dưa món: củ cải dưa gang, cà rốt xắt nhỏ, ớt trái nhỏ, trong nước mắm nấu có đường.

Ngày Tết, nó là món ăn chủ lực, ăn với cơm khi đã chán ngấy các món thịt béo ngậy. Đặc biệt món ăn này ăn với bánh tét, bánh chưng, không thấy ngán. Vào tới Quảng Nam, ớt lại được ăn một cách nguyện sơ. Ớt trái chín cắn rùm rụp, với nước mắm không pha, mắm nêm không pha.

Ở miền Nam, bà con thường ăn ớt hiểm còn xanh, trái rất nhỏ, ngâm trong giấm, có khi thêm tỏi để thêm ngon miệng hoặc khi có món nhậu, hoặc ăn với hủ tíu Mỹ Tho, hủ tíu Nam Vang. Cũng như ở các vùng cao, vùng núi non, rừng rậm ngoài Bắc, miền Trung, một số tỉnh có rừng núi, người dân ở nơi đó ăn ớt từng bụm, nhai rau ráu, coi như là một cách chống lại khí hậu khắc nghiệt, chống lại nước độc.

Gần đây, ở Trảng Bàng (Tây Ninh) xuất hiện món muối tôm, rất ngon để chấm với trái cây. Khách du lịch đến đây không chỉ để ăn món bánh tráng phơi sương, mà còn tìm mua một vài hũ muối tôm được chế biến chủ yếu từ ớt, gồm: muối, ớt khô, bột ngọt, tôm khô, nghiền nhỏ trộn lẫn. Cách thức chế biến và có thêm món gì không thì chỉ có người làm mới biết được.

Đặc biệt muối ớt là một gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn ở một số tỉnh trong Nam… Muối phải là muối cục, rang lên , rồi giã với ớt. Muối trắng quyện với màu đỏ của ớt vừa đẹo mắt, vừa muốn ứa nước miếng. Món ớt này ăn với các trái cây có vị chua như: sơ ri, thơm, bưởi chua, mận … thì càng ngây ngất hơn nữa.

Sấu chín chấm muối ớt

Phải nói thêm là các món canh chua phải có muối ớt ăn mới đậm đà, các vị chua, cay, mặn, ngọt đều được đi qua đầu lưỡi. Ơt có rất nhiều loại như ớt hiểm, ớt xiêm, ớt nải chuối (một chùm ớt dính nhau như nải chuối), ớt sừng trâu, ớt giấy, ớt bi (còn gọi là ớt bị, nhỏ như viên bi của trẻ em chơi, hôi nỉ, không ai ăn, chỉ để trồng kiểng), trái ớt góc cạnh, không được tròn trịa, ớt đà Lạt v.v .