Nghị luận xã hội về nghĩa cử cao đẹp Lá lành đùm lá rách – Văn hay lớp 12

Nghị luận xã hội về nghĩa cử cao đẹp Lá lành đùm lá rách – Văn hay lớp 12

Nghị luận xã hội về nghĩa cử cao đẹp Lá lành đùm lá rách – Bài làm số 1 của một bạn học sinh giỏi văn tỉnh Lâm Đồng

Đất nước ta đã trải qua bao nhiêu thăng trầm của lịch sử, mất mát và đau thương để dành lấy độc lập và tự do như ngày hôm nay. Đó là cả một quá trình sống và chiến đầu, yêu thương, đoàn kết giúp đỡ nhau. Nhân dân ta đã thấm nhuần tư tưởng và lời dạy của cha ông ta trong câu tục ngữ “lá lành đùm lá rách”.

Trong cuộc sống hiện nay, “lá lành đùm lá rách” là câu tục ngữ có ý nghĩa gần với thực tế, không hề xa xôi, đâu đâu chúng ta cũng thấy tình yêu thương giữa người với người.

Để hiểu được ý nghĩa của câu tục ngữ “lá lành đùm lá rách” chúng ta cùng đi “bóc’ từng lớp nghĩa của nó để hiểu chính xác nhất nội dung.

Hẳn chúng ta đều biết đến công đoạn gói bánh chưng, bánh giầy ngày tết. Lớp lá dong bên ngoài sẽ ôm lấy từng hạt gạo nếp trắng tinh,thơm phức. Chúng ta cần đến 2, 3 lớp lá để gói bánh, lớp trong cùng sẽ là những chiếc lá bị rách để tiết kiệm lá, tiếp đến là chiếc lá lành, còn nguyên vẹn ôm lấy bên ngoài. Như vậy “lá lành đùm lá rách” hiểu theo nghĩa đen thật đơn giản và dễ hiểu.

Còn ở lớp nghĩa hàm ngôn thì chúng ta có thể lấy những ví dụ cụ thể trong thực tế để chứng minh. Trong xã hội luôn có những người nghèo khổ, bần hàn, miếng ăn, cái mặc cũng thiếu thốn. Bên cạnh đó là những người có địa vị, giàu sang, của ăn không hết. Những người nghèo đói cần sự giúp đỡ, đồng cảm của những người giàu có. Mặc dù là hành động nhỏ nhưng cũng chứng tỏ sự quan tâm của họ. Xã hội rất cần mọi người yêu thương, chia sẻ, bao bọc lấy nhau để cùng xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh và phồn vinh hơn.

Như vậy câu tục ngữ “lá lành đùm lá rách” đã khiến cho người đọc liên tưởng đến tình yêu thương, bao bọc, chăm sóc,giúp đỡ lẫn nhau giữa những lớp người trong xã hội này. Từ xưa đến nay tư tưởng yêu thương, đùm bọc nhau đã được cha ông ta dạy bảo và muốn con cháu noi theo.

Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng một giống nhưng chung một giàn

Thật vậy cha ông ta đã mượn hình ảnh “bầu và bí” để nói lên tình cảm gắn bó giữa người với người. Bởi rằng yêu thương nhau chưa bao giờ là điều thừa đối với mọi người. Nó sẽ làm nên sức mạnh to lớn nhất vượt qua tất cả.Hay như câu ca dao:

Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng

Xã hội muốn ấm no, hạnh phúc, đất nước muốn phồn thịnh thì tình yêu thương là điều mà mỗi người cần phải cố gắng bồi đắp và vun vén để giúp đỡ lẫn nhau. Tình thương yêu sẽ gắn kết chúng ta lại với nhau.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân xâm lược, nhân dân ta đã phải đổ bao nhiêu máu và nước mắt, đã hi sinh vì sự độc lập về sau. Và tình yêu, sự bao bọc lấy nhau là điều rất cần thiết tạo nên sức mạnh bất diết, tạo nên làn sóng mạnh mẽ nhấn chìm tất cả. Yêu thương và đùm bọc nhau sẽ là sức mạnh đoàn kết mãnh liệt nhất giúp dân tộc ta vượt lên tất cả.

Tuy nhiên yêu thương và giúp đỡ nhau phải xuất phát từ tâm, từ cái tình mang trong mình. Nhất quyết không được biến tình yêu thương, bao bọc đó thành hành động bố thí hay ban ơn. Và những người cần sự giúp đỡ, yêu thương cũng không được ỉ lại, trông chờ vào người khác mà không cố gắng tự hoàn thiện mình.

Câu tục ngữ trên mang ý nghĩa răn dạy mỗi con người hãy không ngừng yêu thương và giúp đỡ nhau trong cuộc sống. Tấm lòng của mỗi con người sẽ góp phần xây dựng nên một xã hội giàu mạnh và văn minh hơn.

Nghị luận xã hội về nghĩa cử cao đẹp Lá lành đùm lá rách – Bài làm số 2

Đoàn kết, tương thân tương ái là một tình cảm đặc biệt và nổi bật trong nhân sinh tương quan của mỗi con người Việt Nam xưa và nay. Nhờ vậy mà dân tộc ta đã vượt qua biết bao nhiêu khó khăn, thử thách, thiên tai, dịch bệnh… đứng vững vàng giữa năm châu, bốn bế. Đã có rất nhiều câu ca dao, tục ngữ trong kho tàng ca dao, tục ngữ của dân tộc để cập đến vấn đề này. Câu tục ngữ “ lá lành đùm lá rách" là một trong số đó. Câu tục ngữ trên cho ta thấy bài học làm người, phản ánh mối quan hệ tình cảm đậm đà giữa người với người.

Nghĩa đen của câu tục ngữ phản ánh một hiện tượng rất đỗi bình thường trong sinh hoạt hang ngày của nhân dân ta. Đó là việc dùng lá để gói bánh ngày xưa thì lá thông dụng được dùng để gói mọi thứ. Khi lá bị rách thì người ta lấy một tấm lá khác bao bọc bên ngoài cho thêm phần chắc chắn. Nhưng không chỉ vậy, hình ảnh "lá lành", "lá rách" ờ đây mang ý nghĩa tượng trưng cho con người chúng ta trong những hoàn cảnh, thời điểm khác nhau. "Lá lành" là con người lúc yên ổn, thuận lợi, giàu có. Còn ngược lại "lá rách" là con người lúc sa cơ, thất thế nghèo khó. Bằng lối nói tượng trưng dùng hình ảnh cụ thể và giản dị, câu tục ngữ ngụ ý khuyên chúng ta nên biết chia sẻ, giúp đỡ, thông cảm, xót thương những người bị rơi vào cảnh ngộ cùng quẫn, cô đơn.

Câu tục ngữ đã thể hiện mối quan hệ tình cảm tốt đẹp đậm đà của nhân dân ta từ xưa đến nay trong xã hội. Đoàn kết, tương thân tương ái vốn là một truyền thống tốt đẹp đáng tự hào của dân tộc ta. Ngoài câu tục ngữ trên, trong kho tàng ca dao, tục ngữ còn rất nhiều câu tương tự như thế:

Nhiễu diẽu phủ lấy giá gương

Người chung một nước thì thương nhau cùng

Hay

Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.

Các câu trên đều khuyên nhủ ta: Hễ là đồng bào thì nên đoàn kết, hợp tác chặt chẽ với nhau trên tinh thần tương thân tương ái, không nên thờ ơ, ngoảnh nặt, quay lưng trước nỗi bất hạnh của người khác, mà trái lại, phải luôn luôn quan tâm, giúp đỡ, đùm bọc, che chở người khó khăn, thất thế. Những người  giàu có nên thương yêu, giúp đỡ cho những người nghèo khổ, nhất là những khi họ gặp hoạn nạn, tai ương. Những người có địa vị cao trong xã hội nên tạo điểu kiện giúp đỡ quần chúng được sống một đời sống ấm no, hạnh phúc. Đúng như tinh thần của người xưa đã từng khuyên dạy:

Thấy ai đói rách thì thương

Rét thường cho mặc, đói thường cho ăn.

Trong đời sống xã hội, hoàn cảnh con người dễ thay đổi thất thường, khi thành công khi thất bại, khi được khi mất khi giàu có khi nghèo khổ. Vì thế tinh thần tương thân tương ái giúp cho xã hội tránh được mầm mống chia rẽ xung đột, xây dựng được tình đoàn kết, tương thân tương ái. Điều đó cho thấy rằng lòng nhân ái hay tình cảm nhân đạo chính là một phẩm châ't tô't đẹp m mỗi cá nhân cần phải có đê lâ'y đo làm nền tảng xây dựng nên một xã hội bình đẳng, thân ái, hòa bình, ổn định. Cũng phải nhận ra rằng thờ ơ trước nỗi đau bất hạnh của người khác là một thói xấu, một thái độ ích kỉ, vô lương tâm.

Trong đời sống còn nhiều khó khăn của xã hội ta hiện nay, hơn lúc nào hết lòng nhân ái, tình cảm thương vêu, đùm bọc lẫn nhau, phải được nâng lên thành ý thức tự giác trong mỗi con người chúng ta.

Câu tục ngữ này đã được tiếp nối bao đời trong các thế hệ người Việt khẳng định truyền thống cao quý trong đạo lí làm người của dân tộc ta. Chính nhờ sự đoàn kết keo sơn, tinh thần tương thân tương ái đậm đà nên trải qua bao cuộc xâm lược dã man, nhân dân vẫn báo vệ được nền độc lập, bảo vệ được sự sống còn, vững mạnh của đất nước cho đến ngày nay.

Và một điều quan trọng nữa là "lá lành đùm lá rách" nghĩa là người khỏe mạnh, bình thường phải giúp đỡ người yêu đuối, khó khăn là một bổn phận cần thiết nhưng không được xuất phát từ động cơ cá nhân thấp hèn và cũng không phải là hành động ban ơn kiểu bố thí; mà nhất thiết là phải bắt nguồn từ lòng nhân ái hay tinh cảm nhân đạo thực sự. Và người được giúp đỡ cũng không được ỷ lại, hoàn toàn sống nhờ vào tình thuơng xót cùa người khác đè trở nên thụ động, biếng nhác, mà phải biết vươn lên hoàn cảnh.

Tóm lại, tình yêu thương, đùm bọc nhau là một truyền thống tốt đẹp về đạo lí làm người của dân tộc ta đã đưọc giữ vững và phát huy qua nhiều thế hệ, giai đoạn lịch sử của đất nước.

Ngày nay truyền thông ấy cần được kế thừa và phát huy mạnh mẽ hơn nửa. Mỗi người chúng ta phải có ý thức đoàn kết tương ái, tương thân, tương trợ lẫn nhau trong sinh hoạt, học tập, sẵn sàng, tích cực tham gia các công tác cứu trợ xã hội, hoạt động từ thiện. Đồng thời, hơn ai hết, thanh niên chúng ta cần kiên quyết chống tư tưởng ỷ lại, để cao tinh thần tự lực cánh sinh

Nghị luận xã hội về nghĩa cử cao đẹp Lá lành đùm lá rách – Bài làm số 3

Từ lâu, chúng ta đã được ông cha dạy bảo rất nhiều về những nguyên tắc sống, những đạo lí tưởng chừng rất đơn giản nhưng lại mang trong đó rất nhiều những giá trị nhân văn sâu sắc mà có những lúc phải trai quả, chúng ta mới có thể hiểu được. Và một trong những câu nói chúng ta được dạy từ những ngày còn nhỏ về lòng yêu thương đồng loại chính là câu nói “ lá lành đùm lá rách”. Câu nói ấy đã trở thành phương châm sống của mỗi thế hệ chúng ta và là một trong những câu nói mà em yêu thích nhất.

Câu tục ngữ “ lá lành đùm lá rách” được ông cha ta để lại từ rất lâu về trước. Theo nghĩa đen, lá lành là những chiếc lá vẫn còn nguyên vẹn và giữ được hình dạng, chức năng của chúng. Chúng có nhiệm vụ chính là tổng hợp chất diệp lục để nuối cây, mang chất dinh dưỡng giúp cho cây được lớn nhanh. Còn lá rách là những chiếc lá đã không còn nguyên vẹn nữa. Chúng có thể bị sâu ăn lá hoặc bị dị dạng do tác động của ngoại lực. Trong thưc tế, mỗi khi nhìn những cái cây chúng ta sẽ thấy được hình ảnh một số những chiếc lá bị rách thì một thời gian sau, luôn có những chiếc lá khác nguyên vẹn, sẽ bao trùm lên chiếc lá để thay chiếc lá làm nhiệm uvụ hấp thụ ánh mặt trời.

Còn theo nghĩa bóng thì lá lành chính là chỉ những người có được thân hình lành lặn, có khả năng kiếm sống bằng chính sức lao động của chính bản thân mình. Còn lá rách là những người không có may mắn như những người khác ở trong xã hội. Họ sinh ra là người nhưng lại không được sống một cách trọn vẹn như con người. Có những khi, họ sinh ra đã không có tay chân, những bộ phần trên cơ thể con người không được đầy đủ, cũng có những khi trí tuệ của họ lại không được như những người khác. Hay khi mà họ sinh ra đã la những đứa trẻ mồ côi. Họ chính là những người có những khó khăn trong xã hội. Và câu tục ngữ “ lá lành đùm lá rách” chính là chỉ hành động khi những người có được niềm may mắn, được sinh ra và làm việc bằng sức lao động của mình bao bọc và chia sẻ những niềm may mắn đến với những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình. Đó chính là nghĩa cử cao đẹp mà công đồng chúng ta nên cùng nhau hành động. Chúng ta có thể chia sẻ cho những người khó khăn bằng những hành động đơn giản như gửi những chiếc áo, chăn hay những đồ vật cũ cho những người ở vùng sâu vùng xa, hay tham gia vào những chương trình giúp đỡ họ. Có đôi khi, chỉ đơn giản là giúp cho những người già, người yếu qua đường, nhường chỗ ở trên xe bus. Những hành động ấy tưởng chừng như đơn giản nhưng lại mang những ý nghĩa vô cùng to lớn và đầy tình nhân văn.

Mỗi người chúng ta nên có những hành động thiết thực để cùng nhau cố gắng giúp đỡ cho những người khó khăn hơn mình. Đó chính là cách để thể hiện tình người trong mỗi chúng ta. Ngày nay, có những khi, tình cảm của con người giúp đỡ những hoàn cảnh khó hơn mình vậy mà những điều đó lại bị lợi dụng bởi những người muốn chuộc lợi. Đó là hành động hết sức sai trái và có những khi bị coi là vi phạm pháp luật. Những hành vi ấy sẽ làm cho bản chất của con người bị thay đổi và đi xuống. Tuy những lợi ích nhận được là tiền bạc nhưng khi chúng được kiếm trên những tấm lòng của người khác thì sẽ có lúc những người đo phải nhận hậu quả của chính những hành vi của mình.

Câu tục ngữ là lời khuyên của những người đi trước dành cho những thế hệ đi sau. Những điều đó sẽ giúp cho cả xã hội được phát triển và những người có hoàn cảnh khó khăn sẽ được giúp đỡ bởi chính những tấm lòng chân thật. Chỉ có như vậy, xã hội chúng ta mới thực sự là xã hội hạnh phúc. cũng như chính câu ca dao của dân tộc chúng ta.

Hồng Loan tổng hợp