Lòng yêu nước ngữ văn 6

Ông nói rất ý vị, độc đáo về nguồn gốc của lòng yêu nước; yêu những cái cụ thể, gần gũi, thân thương với mỗi con người: Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất: yêu cái cây trồng ở trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông, yêu vị thơm chua mát của trái lê mùa thu hay mùa cỏ thảo nguyên có hơi rượu mạnh...". Chất thơ lan tỏa trong từng con chữ. Có cả mồ hôi, sắc màu, hương vị, kí ức về hồn người, tình người hòa tan vào cảnh vật, ủ ấp thành tình yêu quê hương.

I.   ĐỀ LUYỆN TẬP

Đề 1. Giới thiệu một vài nét về xuất xứ và nội đung của bài văn “Lòng yêu nước” của I.Ê-ren-bua.

Đề 2. Cảm nhận của em về những biểu hiện và những nét đẹp truyền thống riêng mà I.Ê-ren-bua nói đến trong bài "Lòng yên nước".

Đề 3. Cảm nghĩ của em về nguồn gốc sâu xa và sức mạnh cao cả thiêng liêng được I.Ê-ren-bua nói đến trong bài "Lòng yêu nước".

Đề 4. Bình giảng bài "Lòng yêu nước" của nhà văn Liên Xô I-li-a Ê-ren-bua.

II.  BÀI VĂN TỰ LUẬN

Đề 1. Giới thiệu một vài nét về xuất xứ và nội đung của bài văn “Lòng yêu nước” của I.Ê-ren-bua.

Bài làm

I-li-a Ê-ren-bua (1891-1962) là nhà văn nổi tiếng, là nhà báo lỗi lạc của nước Nga, của Liên Xô (trước đây). “Lòng yêu nước” là một trích đoạn trong bài “Thử lửa” của Ê-ren-bua viết vào cuối tháng 6 năm 1942, thời kì đầu cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của Hồng quân và nhân dân Liên Xô chống phát xít Đức xâm lược (1941 - 1945).

Nội dung trích đoạn “Lòng yêu nước” trong sách Ngữ văn 6 gồm có hai ý chính:

-     Lòng yêu nước có những biểu hiện rất cụ thê và có những nét đẹp truyền thống riêng.

-     Lòng yêu nước có nguồn gốc sâu xa và sức mạnh vô cùng cao cả, thiêng liêng.

Đề 2. Cảm nhận của em về những biểu hiện và những nét đẹp truyền thống riêng mà I. Ê-ren-bua nói đến trong bài "Lòng yên nước".

Bài làm

Ê-ren-bua (1891 - 1962) là một nhà văn lớn của Liên Xô trước đây, cũng là một trong những nhà văn tầm cỡ của nước Nga ngày nay. Ngoài những tập thơ, nhiều cuốn tiểu thuyết, Ê-ren-bua còn viết hàng nghìn bài báo chính luận thể hiện sâu sắc lòng yêu nước và niềm tin sắt đá vào chiến thắng quân phát xít xâm lược.

Bài "Lòng yêu nước" trích từ bài báo "Thử lửa" viết cuối tháng 6 năm 1942, vào thời kì ác liệt nhất của cuộc chiến tranh vệ quốc của nhân dân Liên Xô chống phát xít Đức xâm lược (1941 - 1945). Bài báo từng được đánh giá là "một thiên tùy bút trữ tình, tráng lệ".

Tác giả có một cách nói giản dị mà rất hay, rất xúc động về lòng yêu nước. Nhà văn đang tâm tình, đang thổ lộ và san sẻ với mọi người dân Liên Xô, với các chiến sĩ Hồng quân Liên Xô mà có lúc người đọc, chúng ta cảm tưởng Ê-ren-bưa đang đối thoại với mình về lòng yêu nước.

Lòng yêu nước rất cụ thể và có những nét đẹp truyền thống riêng.

Ông nói rất ý vị, độc đáo về nguồn gốc của lòng yêu nước; yêu những cái cụ thể, gần gũi, thân thương với mỗi con người: "Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất: yêu cái cây trồng ở trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông, yêu vị thơm chua mát của trái lê mùa thu hay mùa cỏ thảo nguyên có hơi rượu mạnh...". Chất thơ lan tỏa trong từng con chữ. Có cả mồ hôi, sắc màu, hương vị, kí ức về hồn người, tình người hòa tan vào cảnh vật, ủ ấp thành tình yêu quê hương.

Tiếp theo, Ê-ren-bua chỉ rõ một nguyên cớ làm cho tình yêu quê hương trở nên sâu sắc, mạnh mẽ: "Chiến tranh khiến cho mỗi công dân Xô Viết nhận ra vẻ thanh tú của mỗi quê hương". Niềm tự hào đối với quê hương như mạch nước ngọt tràn ra trên trang giấy và lòng người Xô Viết. Nhà văn đang thủ thỉ tâm tình với người thân thương. Mỗi con người, mỗi miền có tình yêu quê sao mà sâu nặng và rất riêng, rất lạ. "Cánh rừng bên dòng sông Vi-na","những đêm tháng sáu sáng hồng" và tiếng “cô nàng” gọi đùa người yêu "là hình bóng quê hương của người vùng Bắc. Người dân Uy-cơ-ren lại nhớ bóng thùy dương tư lự bên đường, cái bằng lặng của trưa hè vàng ánh"...Đó là vẻ đẹp êm đềm, trong sáng và thơ mộng của quê hương. "Chỉ có tiếng ong bay khẽ xua động..." cũng gợi bao niềm thương nỗi nhớ. Và đây là một câu thơ bằng văn xuôi óng ánh màu sắc tuyệt đẹp nói về tình yêu tha thiết nơi chôn nhau cắt rốn của mình:

"Người xứ Gru-di-a ca tụng khí trời của núi cao, những tảng đá sáng rực và nỗi vui bất chợt của một dòng suối óng ánh bạc, vị mát của dòng nước đóng thành băng, rượu vang cay sè từ trong bọc đựng rượu bằng da dê, những lời thân ái giản dị và những tiếng cuối cùng của câu chào tạm biệt vọng lại".

Tình yêu quê hương đa dạng, phong phú như hương sắc của vạn loài hoa, như vị ngọt của ngàn cây trái. Người ở thành Lê-nin-gơ-rát ám ảnh về "sương mù" và nhớ dòng sông Nê-va rộng và đường bệ như "nước Nga đường bệ", nhớ những tượng chiến mã bằng đồng lồng lên. Còn người dân Mạc Tư Khoa lại "nhớ những phố cũ chạy ngoằn ngoè lan man như một hoài niệm", nhớ những tháp cổ, những ánh sao đỏ, nơi điện Krem-li.

Đoạn tùy bút nói về nỗi nhớ, niềm tự hào đối với quê hương rất đặc sắc: cảm xúc dào dạt tuôn trào, cái đẹp phong phú của đất nước được ca ngợi, ngôn ngữ biến hóa trong hình tượng và biểu cảm; nghệ thuật lựa chọn các yếu tố tiêu biểu nhất, đẹp nhất nói về quê hương. Chất thơ, chất trí tuệ chan hòa trên trang văn đẹp.

Đề 3. Cảm nghĩ của em về nguồn gốc sâu xa và sức mạnh cao cả thiêng liêng được I.Ê-ren-bua nói đến trong bài "Lòng yêu nước".

Bài làm

I. Ê-ren-bua đã nói một cách thật cảm động, chấn dộng về "nguồn gốc sâu xa và sức mạnh của lòng yêu nước”.

Tác giả đã tạo nên một so sánh trong phần hai bài văn để nói tình yêu quê hương làm nên tình yêu nước: "Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào dải trường giang Vôn-ga đi ra bể. Lồng yêu nhà, yêu làng xóm, yên miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc". Lòng yêu nước là một ý niệm trừu tượng. Với lối so sánh, tác giả đã làm cho ý niệm lòng yêu nước trở nên cụ thể, giản dị, dễ hiểu và vô cùng thấm thía.

Tổ quốc gắn bó máu thịt thiết tha với mọi công dân, với mọi gia đình. Người chân chính đã sống vì Tổ quốc. Người chân chính đã sẵn sàng chết vì Tổ quốc. Lòng yêu nước thật vô cùng thiêng liêng, cao cả với nhà văn, với chiến sĩ Hồng quân, với người Xô Viết, đúng như Ê-ren-bua viết: "Mất nước Nga thì còn sống làm ỳ nữa". Đó là lời thề mà ta đã từng biết, đã từngnghe: “Tổ quốc hay là chết!”.

Tóm lại, bài “Lòng yêu nước”là một bài văn hay. Từ cụ thể đến khái quát, từ chất thơ trữ tình đến chính luận hùng hồn, Ê-ren-bua đã nói thật xúc động và sâu sắc về lòng yêu nước.

Lòng yêu nước là một thứ tình cảm đẹp nhất của mỗi công dân, mỗi dân tộc từ xưa tới nay. Các nhà văn, nhà thơ đều có một cách nói riêng về lòng yêu nước.

III. BÀI ĐỌC THAM KHẢO

1. Chép lại đúng và đẹp một số câu văn, câu thơ Việt Nam rất hay và sâu sắc nói về lòng yêu nước mà em nhớ.

BÀI LÀM

Tinh thần yêu nước là tình cảm sâu sắc và vô cùng mãnh liệt của dân tộc ta. Nó làm nên sức mạnh Việt Nam, in dấu trên những trang sử vàng chói lọi qua mấy ngàn năm lịch sử. Cảm hứng yêu nước như một sợi chỉ đỏ xuyên suốt nền thơ văn dân tộc, nuôi dưỡng tinh thần và ý chí tự cường cho mỗi con người Việt Nam xưa và nay. Có biết bao câu thơ hay, câu văn đẹp nói về lòng yêu nước, đã trở thành hành trang tâm hồn của mỗi chúng ta:

"Núi sông Nam Việt vua Nam ở,

Vằng vặc sách Trời chia xứ sở.

Giặc dữ cớ sao phạm đến đây

Chúng mày nhất định phải tan vỡ".

                                                                  ("Sông núi nước Nam"- Lý Thường Kiệt)

“...Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt, lột đa nuốt gan, uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũngvui lòng”.

("Hịch tướng sĩ’ - Trần Quốc Tuấn)

"Ngẫm thù lớn, há đội trời chung,

Căm giặcnước, thề không cùng sống!

... Đem đại nghĩađể thắng hung tàn,

Lấy chí nhân để thay cường bạo!".

("Bình Ngô đại cáo" - Nguyễn Trãi)

"Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ!".

("Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến" - Hồ Chí Minh)

"Ôi! Tổ quốc ta, ta yêu như máu thịt

Như mẹ cha ta, như vợ như chồng

Ôi! Tổ quốc nếu cần ta chết

Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông".

                                                                  (Chế Lan Viên)

2. Trang thư cuối cùng của mẹ tôi

Thứ bảy 1

Thế là năm học đã hết, En-ri-cô nhỉ! Thật là năm học đã kết thúc rất đẹp với câu chuyện cậu bé anh hùng đã hi sinh đời mình cho người bạn nhỏ. Con sắp phải xa các thầy và các bạn của con, và mẹ phải báo cho con một tin buồn. Cuộc xa cách không phải chỉ hai tháng, mà là mãi mãi, con ạ.

"Do yêu cầu của nghề nghiệp, bố sẽ rời khỏi Tô-ri-nô, và tất cả chúng ta cùng đi theo bố. Chúng ta sẽ ra đi vào mùa thu tới. Con sẽ vào học một trường mới. Việc này sẽ làm phiền lòng con phải không? Mẹ chắc chắn rằng con yêu trường cũ mà trong bốn năm qua con có niềm vui là ngày hai buổi đến học tập, ở đấy trong thời gian dài như thế con gặp những bạn học ấy, những thầy giáo, cô giáo ấy, những người bố mẹ học sinh ấy, và bố con, và mẹ con đứng chờ con với một nụ cười; ngôi trường cũ nơi mà trí thông minh của con đã được mở rộng, nơi mà con đã gặp biết bao bạn tốt, nơi mà mỗi lời nói ra đều cốt đem lại lợi ích cho con! Cả đến các hình phạt cũng có ích đối với con... Con hãy mang theo kỉ niệm ấy khi gửi tới các bạn con lời từ biệt phát ra từ chốn sâu thẳm nhất của lòng con. Có thể nhiều bạn con sau này sẽ gặp những điều đau khổ, họ có thể sớm mất bố hoặc mất mẹ; cũng có người chết lúc tuổi còn xanh, những người khác có thể đổ máu một cách vinh quang trên chiến trường; hầu hết sẽ là những người công nhân dũng cảm và lương thiện, những người chủ gia đình lao động đáng kính, và biết đâu trong số các bạn con lại không có người cống hiến lớn lao cho Tổ quốc, và tên tuổi sẽ được lưu truyền? Con hãy thân ái từ biệt họ, để lại một phần tâm hồn con trong cái gia đình lớn ấy mà con bước vào khi còn là chú bé con, nay bước ra đã thành một thiếu niên. Và bố con, mẹ con yêu mến cái gia đình ấy biết ngần nào, vì trong đó con đã được yêu mến!

“Trường học là một bà mẹ hiền, En-ri-cô ạ! Trường học đã nhận con từ hai tay mẹ lúc con vừa mới biết nói, nay trả con lại cho mẹ, khoẻ mạnh, ngoan ngoãn, chăm chỉ! Mẹ cầu phúc cho nhà trường, còn con, con không nên bao giờ quên nhà trường con ạ! Sau này con thành người lớn con sẽ đi vòng quanh thế giới, sẽ thấy những đô thị mênh mông và những lâu đài tráng lệ, nhưng con sẽ nhớ mãi mãi cái ngôi nhà quét vôi trắng tầm thường ấy với những cửa chớp đóng kín, khu vườn rợp bóng cây, là nơi đã nảy đoá hoa đầu tiên của trí tuệ con; con sẽ nhìn thấy ngôi trường ấy cho mãi đến ngày cuối cùng của đời con, cũng như mẹ đây, mẹ sẽ nhớ mãi ngôi nhà mà ở đấy nghe tiếng nói đầu tiên của con vậy.

Mẹ của con”

(Trích “Những tấm lòng cao cả” - Ét-môn-đô đơ A-mi-xi)