Cả 03 trường Trung học Sư phạm có chung đặc điểm là ra đời trong hoàn cảnh đất nước chia làm hai miền. Miền Bắc đang nỗ lực xây dựng chủ nghĩa xã hội, chi viện cho chiến trường miền Nam và chống trả ác liệt cuộc leo thang bắn phá miền Bắc bằng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ. Các nhà trường đều trải qua nhiều lần sơ tán, di chuyển địa điểm. Đến năm 1973, khi Hiệp định Pari được ký kết mới từng bước ổn định, xây dựng và phát triển. Điểm khởi đầu xây dựng các nhà trường đều bắt đầu từ con số không. Thầy trò phát huy nội lực là chính để phát bãi, san nền, chặt cây, dựng trường, mở lớp, xây dựng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy học và sinh hoạt. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên được tuyển chọn từ nhiều nguồn khác nhau, với số lượng khiêm tốn.
Các thầy, cô giáo phải tự sưu tầm, biên soạn tài liệu, chương trình, giáo trình, tư liệu tham khảo… Những khó khăn, vất vả của buổi ban đầu dựng trường, mở lớp được tập thể các thế hệ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và HSSV từng bước tháo gỡ, đẩy lùi. Những điều kiện cơ bản, cần thiêt cho các hoạt động giáo dục và đào tạo theo đúng mục tiêu, kế hoạch của các nhà trường. Đội ngũ cán bộ quản lý, thầy cô giáo, nhân viên không ngừng được bổ sung, lớn mạnh cả số lượng và chất lượng. Mục tiêu, nội dung chương trình giáo dục, chất lượng đào tạo của các trường không ngừng được hoàn thiện và phát triển từ trình độ thấp đến đạt chuẩn theo quy định.
Từ ngày thành lập trường đến năm 1990, hàng chục nghìn giáo sinh các hệ đào tạo giáo viên Mầm non, Tiểu học và Trung học cơ sở đã lần lượt tốt nghiệp, ra trường và trở thành thầy, cô giáo trực tiếp giảng dạy tại các nhà trường trong mọi vùng, miền của tỉnh Bắc Thái và chi viện kịp thời cho các tỉnh miền núi lân cận. Có thể nói, từ ngày thành lập các trường đến 1990, cả 03 trường Trung học Sư phạm của tỉnh đã xây dựng cơ sở nền móng vững chắc và hoàn thành vẻ vang sứ mạng, mục tiêu đào tạo giáo viên Mầm non, Tiểu học, Trung học cơ sở mà Đảng và nhân dân giao phó.
Năm 1986, đất nước bước vào công cuộc đổi mới. Ngành Giáo dục và Đào tạo từng bước chuyển mình, vươn lên theo hướng tập trung nguồn lực xây dựng cơ sở vật chất, mở rộng quy mô, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển giáo dục và kinh tế, xã hội trong thời kỳ mới. Thực hiện mục tiêu đó, ngày 31 tháng 12 năm 1990, UBND tỉnh Bắc Thái ra quyết định số 159/CB về việc thành lập Trường Trung học Sư phạm Bắc Thái trên cơ sở sáp nhập, hợp nhất 03 trường THSP của Tỉnh (Trường THSP Mầm non, trường THSP10+2, Trường SP10+3 ). Địa điểm đặt tại trường Sư phạm 10+3. Giai đoạn này, thầy giáo Lục Văn Vận được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng. Đến đây, 03 cơ sở đào tạo giáo viên đặc thù được các thế hệ cán bộ quản lý, các thầy, cô giáo và nhân viên dày công vun đắp, xây dựng được hòa nhập làm một.
Trường mới được thành lập, cơ sở vật chất được tăng cường và đầu tư tập trung, đội ngũ cán bộ quản lý, thầy, cô giáo và nhân viên được tăng lên cả số lượng, chất lượng và cơ cấu loại hình. Khó khăn của thời kỳ này là đất nước đang chuyển dần từ cơ chế quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa nên đời sống cán bộ, giáo viên gặp nhiều khó khăn. Nhiều cán bộ, giáo viên không yên tâm công tác. Nhiệm vụ chuyển đổi sang đào tạo giáo viên mầm non, tiểu học là cơ bản. Mục tiêu chiến lược của giai đoạn này là chủ động, tích cực xây dựng nhà trường lớn mạnh toàn diện, đặc biệt là cơ sở vật chất và trình độ đội ngũ để nâng cấp thành trường Cao đẳng trong thời gian sớm nhất. Hàng trăm giáo sinh tốt nghiệp khóa đào tạo đầu tiên ra trường đã được các trường Mầm non, Tiểu học đánh giá đảm bảo chất lượng, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. Cơ sở vật chất được tập trung đầu tư xây dựng có trọng điểm, từng bước được kiên cố hóa khang trang, hiện đại, phục vụ hiệu quả các chương trình giáo dục và đào tạo.
Trong thời gian này, vượt lên trên khó khăn đời sống thường nhật, hàng chục cán bộ, giáo viên thi đỗ và theo học các chương trình đào tạo sau đại học, chuẩn hóa đào tạo đại học cho các chuyên ngành đặc thù. Trong thời gian ngắn, trình độ đào tạo của đội ngũ cán bộ, giáo viên được nâng cao. Tháng 1 năm 1997, tỉnh Bắc Thái chia tách thành tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn, Trường THSP Bắc Thái đổi tên thành trường THSP Thái Nguyên.
Với nỗ lực không mệt mỏi của các thế hệ thầy trò nhà trường trong 8 năm liên tục, đặc biệt là cô giáo Hiệu trưởng Nguyễn Thanh Trúc, ngày 30 tháng 5 năm 1998, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 101/QĐ – TTg về việc thành lập trường Cao đẳng Sư phạm Thái Nguyên trên cơ sở nâng cấp Trường THSP Thái Nguyên. Đến đây, lịch sử nhà trường đã bước sang trang mới – Trường CĐSP đào tạo đa ngành, đa hệ, nhiều trình độ khác nhau. Tâm nguyện của thầy Hiệu trưởng Lương Vĩnh Khang, thầy Lục Văn Vận cùng biết bao thế hệ cán bộ quản lý, các thầy, cô giáo sau 20 năm mới thành hiện thực. Thể theo nguyện vọng của các thế hệ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường, từ năm 2002, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Trường CĐSP Thái Nguyên đã quyết định lấy ngày 23 tháng 11 năm 1968 làm ngày truyền thống của các thế hệ thày trò nhà trường.
Kỷ niệm 40 năm Ngày truyền thống và 10 năm Ngày thành lập Trường CĐSP Thái Nguyên đã quyết định lấy ngày 23 tháng 11 năm 1968 làm ngày truyền thống của các thế hệ thầy trò nhà trường. Kỷ niệm 40 năm Ngày truyền thống và 10 năm Ngày thành lập Trường CĐSP Thái Nguyên, các thế hệ thày trò nhà trường tự hào khẳng định: Dù trải qua nhiều giai đoạn phát triển với nhiều tên gọi khác nhau nhưng Trường CĐSP Thái Nguyên luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đào tạo giáo viên Mầm non, Tiểu học và THCS đủ về số lượng, loại hình, đảm bảo chất lượng, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển giáo dục – đào tạo và kinh tế, xã hội của tỉnh Bắc Thái trước kia và nay là tỉnh Thái Nguyên. Trường CĐSP Thái Nguyên hôm nay chính là sự kết tinh của quá trình cống hiến, vun đắp và xây dựng của nhiều thế hệ các thầy, cô giáo là cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và HSSV qua các thời kỳ. Tiếp nối truyền thống vẻ vang đó, dưới sự lãnh đạo, quản lý của cô giáo Hiệu trưởng Nguyễn Thanh Trúc, cô giáo Hiệu trưởng Nguyễn Thị Lệ Thu và nay là thầy giáo Hiệu trưởng Đồng Văn Đạt, trường CĐSP Thái Nguyên trong 10 năm qua đã không ngừng trưởng thành và phát triển toàn diện.
Sứ mạng, mục tiêu nhà trường giai đoạn 2006 – 2010 được xác định:“Trường CĐSP Thái Nguyên là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục Mầm non, Tiểu học, Trung học cơ sở và đào tạo nguồn nhân lực khác có chất lượng; là cơ sở nghiên cứu, ứng dụng khoa học giáo dục, góp phần phát triển giáo dục và kinh tế - xã hội cho tỉnh Thái Nguyên và các tỉnh miền núi lân cận”.
Thực hiện mục tiêu, sứ mạng đó, trong 10 năm qua, nhà trường đã không ngừng nỗ lực, phấn đấu vươn lên về mọi mặt. Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý không ngừng được hoàn thiện, phù hợp với mục tiêu phát triển. hiện nay, Trường có 04 phòng, 04 khoa, 01 tổ bộ môn thuộc trường, 14 tổ bộ môn thuộc khoa. Nội dung, chương trình giáo dục đào tạo được mở rộng, phát triển theo hướng đa ngành, đa hệ; đào tạo đạt chuẩn và đáp ứng nhu cầu xã hội. Đến nay, nhà trường đã và đang đào tạo trên 20 mã ngành đào tạo giáo viên Mầm non, Tiểu học, Trung học cơ sở có trình độ Cao đẳng, 05 mã ngành Trung cấp Sư phạm và 04 mã ngành Trung cấp và Cao đẳng ngoài Sư phạm.
Từ năm 1998 đến nay, nhà trường đã đào tạo được hơn 3000 sinh viên tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm, hơn 10.000 giáo sinh tốt nghiệp các ngành ngoài Sư phạm, hàng nghìn giáo viên được bồi dưỡng, đào tạo chuẩn hóa trình độ Cao đẳng. Nguồn nhân lực do nhà trường giáo dục và đào tạo luôn đảm bảo chất lượng và số lượng; không những đáp ứng nhu cầu phát triển giáo dục tỉnh Thái Nguyên mà còn liên kết đào tạo hàng nghìn giáo viên cho các đơn vị, tổ chức ngoài tỉnh. Năm học 2007 – 2008, nhà trường đang đào tạo 3111 HSSV hệ chính quy, 664 SV hệ vừa làm vừa học, hơn 1000 GV hệ liên kết đào tạo đại học đang theo học tại trường. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động giáo dục và đào tạo không ngừng được đầu tư xây dựng, từng bước chuẩn hóa và hiện đại hóa, phục vụ kịp thời, hiệu quả các hoạt động giáo dục và đào tạo. Giảng đường, phòng học bộ môn, nhà tập đa năng, hội trường, thư viện, ký túc xá, nhà công vụ… được xây dựng trị giá trên 7 tỷ đồng; hệ thống sân bãi và các trang thiết bị phục vụ văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao được đầu tư, trang bị đáp ứng nhu cầu học tập, vui chơi, giải trí của cán bộ, giảng viên và HSSV.
Đảng Ủy, Ban Giám hiệu luôn khẳng định, công tác phát triển, nâng cao trình độ, năng lực đội ngũ là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục, đào tạo và sự phát triển bền vững của nhà trường. Sau 10 năm nỗ lực phấn đấu, đến nay, biên chế nhà trường là 131 cán bộ, giảng viên và nhân viên (103 cán bộ, giảng viên và 28 cán bộ nhân viên). Trong đó, trình độ Ths, Ts: 55, giảng viên chính: 38, 03 giảng viên đang học tập tại trung tâm đào tạo tiền tiến sĩ theo đề án 322, 15 giảng viên đang theo học cao học trong và ngoài nước; đảng viên là 80 đồng chí. Từ năm 2000 đến nay, nhà trường đã bồi dưỡng, đào tạo và cung cấp cho các trường đại học, các cơ quan Trung ương và địa phương 02 tiến sĩ, 09 thạc sĩ. Nhiều đồng chí nguyên là cán bộ, giảng viên và HSSV nhà trường nay là cán bộ chủ chốt các cơ quan, ban, ngành Trung ương và địa phương. Trình độ tin học, ngoại ngữ và năng lực nghiên cứu khoa học, chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ không ngừng được nâng cao, từng bước đáp ứng nhu cầu hội nhập. Trong những năm qua, hàng trăm đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường, cấp khoa đã được nghiệm thu và ứng dụng trong thực tiễn giáo dục và đào tạo. Đội ngũ cán bộ, giảng viên nhà trường tích cực, chủ động tham gia các Dự án đào tạo giáo viên THCS, Dự án Việt – Bỉ… Nhiều giảng viên là chuyên gia cốt cán cấp Bộ, cấp Tỉnh có uy tín về đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp giáo dục phổ thông. Tại Hội thi nghiệp vụ Sư phạm, Văn nghệ, Thể thao toàn quốc lần thứ ba, tổ chức tại Qui Nhơn, tỉnh Bình Định, đội tuyển của trường vinh dự là một trong 10 trường CĐ, ĐH Sư phạm toàn quốc có thành tích xuất sắc nhất.
Trong những năm qua, nhà trường đã chủ động, từng bước mở rộng quan hệ hợp tác về giáo dục và đào tạo. Đến nay, trường có quan hệ hợp tác hiệu quả với nhiều trường Cao đẳng, Đại học trong nước, 03 tổ chức và trường Cao đẳng, Đại học nước ngoài. Kết quả hoạt động này đã làm tăng thêm đáng kể các nguồn lực và tạo tiền đề cho quá trình hội nhập của nhà trường sâu rộng hơn ở giai đoạn phát triển tiếp theo.
Các chỉ số định lượng được điểm qua trên đây là một phần minh chứng về yêu cầu đảm bảo chất lượng mà các thế hệ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và HSSV nhà trường trong nhiều năm qua đã vun đắp, xây dựng. Thực hiện cuộc vận động “Hai không” với 04 nội dung: đặc biệt là “Nói không với đào tạo không đạt chuẩn và nói không với đào tạo không đáp ứng nhu cầu xã hội”, nhà trường đã và đang thực hiện các hoạt động tự kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục trường Cao đẳng theo 10 tiêu chuẩn và 55 tiêu chí do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. Nhà trường vinh dự là một trong 15 trường Cao đẳng trong cả nước được đăng ký kiểm định chất lượng đợt I trong năm 2008, đúng vào dịp kỉ niệm 40 năm Ngày truyền thống nhà trường.
Khẳng định những cống hiến của nhà trường với sự nghiệp phát triển giáo dục và kinh tế, xã hội của địa phương và khu vực trong 40 năm qua, Trường CĐSP Thái Nguyên vinh dự được Nhà nước phong tặng 03 Huân chương Lao động hạng Ba, 01 Huân chương Lao động hạng Nhì, cùng nhiều phần thưởng cao quý khác của Đảng và Nhà nước.
Tự hào với truyền thống 40 năm và 10 năm thành lập Trường CĐSP Thái Nguyên, Đảng ủy, Ban Giám hiệu cùng toàn thể cán bộ, giảng viên, nhân viên và HSSV đã và đang nỗ lực phấn đấu về mọi mặt, xây dựng nhà trường vững mạnh toàn diện; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học và các mục tiêu xây dựng, phát triển nhà trường giai đoạn 2006 – 2010, xứng đáng là cơ sở giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực đạt tiêu chuẩn chất lượng cho tỉnh Thái Nguyên và các tỉnh lân cận miền núi phía Bắc
Nhà trường được tặng thưởng 03 Huân chương Lao động hạng Ba, 01 Huân chương Lao động hạng Nhì, nhiều cờ, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục – Đào tạo, UBND tỉnh Thái Nguyên, các Bộ, ngành và đoàn thể.
* Liên tục đạt danh hiệu “Trường tiên tiến xuất sắc” cấp tỉnh.
* Nhà trường được tặng thưởng 03 Huân chương Lao động hạng Ba, 01 Huân chương Lao động hạng Nhì, nhiều cờ, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục – Đào tạo, UBND tỉnh Thái Nguyên, các Bộ, ngành và đoàn thể.
* Thành tích về đào tạo và bồi dưỡng giáo viên. 40 năm qua, nhà trường đã đào tao và bồi dưỡng được 30.776 giáo viên mầm non, tiểu học và trung học cơ sở. Trong đó:
- Đào tạo chính quy (giáo viên mầm non, tiểu học, THCS): 23.931 giáo viên, trong đó:
+ Trình độ Trung cấp: 20.157 giáo viên.
+ Trình độ Cao đẳng: 2.774 giáo viên.
- Bồi dưỡng tại chức (giáo viên mầm non, tiểu học, THCS): 7.845 giáo viên, trong đó:
+ Trình độ Trung cấp: 3.356 giáo viên.
+ Trình độ Cao đẳng: 4.489 giáo viên
