Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn "Chí Phèo" của Nam Cao số 7 - 8 Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn "Chí Phèo" của Nam Ca

Tác giả Nam Cáo là một nhà văn nổi tiếng của nền văn học hiện thực phê phán ở nước ta. Mỗi tác phẩm của ông đều gửi gắm tới những thông điệp sâu sắc về số phận của một con người nào đó. Từ nông dân cho tới tri thức nghèo khổ.

Truyện ngắn Chí Phèo là một câu chuyện xoay quanh một người nông dân khốn khổ, bị bần cùng hóa tới mức mất nhân phẩm lương tri của một con người. Nhưng kết thúc anh ta vẫn tìm lại được bản tính làm người của mình dù có thể là muộn màng.

Trong truyện ngắn Chí Phèo người đã đẩy nhân vật Chí Phèo tới bước đường cùng, tới cảnh tù tội mất hết lương tri không ai khác đó chính là Bá Kiến. Bá Kiến là nhân vật đại diện cho tầng lớp bóc lột của xã hội phong kiến. Qua nhân vật Bá Kiến này bộ mặt tàn bạo, độc quyền xấu xa của bọn địa chủ cường hào ác bá hoàn toàn bị phơi bày. Trong tác phẩm Chí Phèo, nhân vật Bá Kiến là một nhân vật hoàn chỉnh, điển hình cho giai cấp bóc lột.

Trước đây trong một số tác phẩm về người nông dân như Tắt đèn của Ngô Tất Tố có nhân vật Nghị Quế người đã mua bé Tí con gái của chị Dậu. Khi trả tiền mua con gái chị Dậu bà ta đã "cò kè bớt một thêm hai" và còn đếm thiếu tiền cho chị Dậu. Nhưng nhân vật Nghị Quế chỉ toát lên vẻ keo kiệt, tham lam mà thôi.

Còn nhân vật Bá Kiến của Nam Cao thì không chỉ keo kiệt, tham lam, mà còn âm mưu thâm độc, nham hiểm, quyết bắt người nông dân phải chịu khổ tới cùng. Hắn mà đã muốn gì thì sẽ ủ mưu để làm cho bằng đường. Hắn sẵn sàng hãm hại người lương thiện, cho Chí Phèo vào tù vì lòng ghen của mình.

Tác giả Nam Cao đã miêu tả chỉ một vài nét đơn sơ nhưng thể hiện một nhân vật Bá Kiến vô cùng độc đáo, khiến cho người đọc khó có thể quên được. Tuy nhiên, nhân vật trở nên sống động, diễn tả nội tâm vô cùng sâu sắc của tác giả.

Nhà văn Nam Cao để cho Bá Kiến xuất hiện lần đầu tiên trước khi Chí Phèo say rượu và tìm tới nhà Bá Kiến chửi đổng tìm cách rạch mặt ăn vạ để kiếm thêm tiền uống rượu.

Một viễn cảnh vô cùng đông đúc hỗn loạn, vô cùng huyên náo, khi mọi Bá Kiến vừa nhìn thấy Chí Phèo nằm giữa đám đông rên lên khe khẽ, không nhúc nhích, bên cạnh là mảnh sành của chai rượu vỡ, khuôn mặt loang loáng những giọt máu đỏ. Thì hắn đã nhanh trí hiểu ngày câu chuyện.

Với cái đầu đa mưu túc kế của mình Bá Kiến đã nhanh trí giải quyết sự việc chỉ trong nháy mắt. Với tuổi đời và sự từng trải trong đời của mình Bá Kiến hiểu rằng không nên gây sự với Chí Phèo vào lúc này khi có nhiều người dân làng đang đứng xem, bởi hội chứng đám đông là vô cùng nguy hiểm.

Hắn không chẳng muốn gây chuyện với Chí Phèo bởi hắn biết "thứ nhất sợ kẻ anh hùng, thứ nhì sợ kẻ cố cùng liều thân". Chí Phèo thì không phải anh hùng, nhưng hắn là kẻ cố cùng liều thân, đến cái mạng của mình Chí Phèo còn chả cần thì hắn tiếc gì đời này nữa. Nếu manh động hắn cũng sẵn sàng lao vào đâm thuê chém mướn giết người không ghê tay.

Lại thêm đám đông người dân đang đứng xung quanh có thể kích thích cho Chí Phèo trở nên hung hãn hơn. Chính vì vậy, Bá Kiến đã nhẹ nhàng tới gần Chí Phèo đỡ Chí Phèo dậy rồi giải tán đám đông, mời Chí Phèo vào nhà nói chuyện. Bá Kiến đã thành công khi diễn màn mua chuộc của mình, chỉ vài lời phỉnh nịnh đầu môi, Bá Kiến đã khiến cho Chí Phèo ngoan ngoãn nghe theo lời mình, đám đông nhanh chóng giải tán. Rồi hắn dúi cho Chí Phèo vài đồng bạc lẻ để uống rượu, thế là Chí Phèo tưởng mình thắng lợi lớn lắm, Chí Phèo quên luôn món nợ 7-8 năm ở tù oan của mình.

Rồi tiếp theo Bá Kiến đã âm mưu biến kể cố cùng liều thân là Chí Phèo trở thành tay sai cho mình, biến kẻ thù trở thành nô lệ của mình một lần nữa. Hắn thường xuyên thuê Chí Phèo đi đòi nợ cho mình, bởi hắn biết Chí Phèo đáo để lại chẳng có gì để mất, chỉ cần Chí Phèo làm tay sai cho hắn thì khối kẻ sợ. Còn chẳng may trong cuộc đâm chém, đòi nợ thuê đó Chí Phèo chết thì hắn cũng chả mất mát gì, chẳng qua làm sạch xã hội mà thôi, hạng người như Chí Phèo có sống cũng chỉ thêm chật đất.

Âm mưu như vậy nên Bán Kiến đã lợi dụng Chí Phèo hết lần này tới lần khác, sự xảo quyệt của lão già cường hào này thể hiện qua cái đầu nham hiểm, suy nghĩ có trước có sau tính toán cặn kẽ của hắn. Hắn là người vô cùng thông minh biết "mềm nắn rắn buông" vô cùng đúng lúc. Bá Kiến thường ngấm ngầm tìm cách đẩy người ta ngã xuống hố nhưng rồi vào lúc người đó đang ngấp ngoải sắp chết hắn liền chìa bàn tay mình ra để cứu giúp, để người kia tưởng hắn tốt mà tuân lệnh phục tùng vô điều kiện, phải đền ơn hắn.

Hắn là người có đập bàn đập ghế quyết đòi bằng được năm đồng nhưng đến khi được rồi thì lại vứt trả lại năm hào giả vờ thương anh túng quá. Nhân vật Bá Kiến là người vô cùng nham hiểm với những kẻ trị không được thì cụ sẽ dùng nó làm tay sai. Cụ dùng những thằng đầu bò để trị những thằng đầu bò.

Cái nham hiểm ghê người của nhân vật này chính là tìm cách cho tay sai, lũ đàn em ủa minh hoặc người trong làng đánh lẫn nhau, chém giết lẫn nhau thì hắn mới có dịp làm ăn kiếm chác, chứ bình yên quá thì ai cần đến hắn. Bi kịch cuộc đời Chí Phèo chính là màn kịch do Bá Kiến tạo thành, chính hắn đã xô đẩy Chí Phèo tới con đường bất lương, bất nhân, mất hết tính người.

Bá Kiến là nhân vật mang những nét bản chất chung của toàn bộ giai cấp địa chủ cường hào ác bá, nhưng hắn có nhiều nét riêng của mình. Hắn nham hiểm và thâm độc hơn rất nhiều. Chính vì vậy, dù bao nhiêu năm trôi qua thì nhân vật Bá Kiến trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao vẫn sống mãi trong lòng người đọc về một chế độ phong kiến tàn ác, lộng quyền bóc lột người nông dân tới xương tủy.