Phân tích bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh

Đánh giá bài viết Mùa thu là đề tài mà vốn được các tác giả không chỉ ở nước ngoài mà còn ở Việt Nam khai thác, các nhà văn nhà thơ với những cảm xúc rất thật của mình đã viết nên nhiều tác phẩm khiến cho nhiều thế hệ phải bâng khuâng xao xuyến. Nhắc tới mùa thu, chúng ta cũng không thể quên được bài thơ " Sang thu" với những dấu hiệu và nét thu đặc sắc của tác giả Hữu Thỉnh, những hình ...

Mùa thu là đề tài mà vốn được các tác giả không chỉ ở nước ngoài mà còn ở Việt Nam khai thác, các nhà văn nhà thơ với những cảm xúc rất thật của mình đã viết nên nhiều tác phẩm khiến cho nhiều thế hệ phải bâng khuâng xao xuyến. Nhắc tới mùa thu, chúng ta cũng không thể quên được bài thơ " Sang thu" với những dấu hiệu và nét thu đặc sắc của tác giả Hữu Thỉnh, những hình ảnh thu hiện ra để lại nhiều xúc cảm cho người đọc.

Như chúng ta đã biết đến chùm thơ thu của Nguyễn Khuyến với "Thu điếu , Thu vịnh, Thu ẩm" hay bài thơ mang tâm trạng man mác buồn của Xuân Diệu " Đây mùa thu tới" với hình ảnh mở đầu là hàng liễu " đứng chịu tang" … Nhưng đến với Sang thu của Hữu Thỉnh chúng ta cảm nhận một điều vừa mới mẻ vừa nhẹ nhàng sâu lắng khiến cho chúng ta cũng không hẳn là vui mà cũng không hẳn là buồn. Mở đầu bài thơ tác giả viết :

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về

Không khí đất trời có chuyển biến  dưới con mắt và tâm hồn tinh tế của Hữu Thỉnh thì chỉ một làn hương một nét tinh tế cũng đủ làm cho tác giả nhận ra Thu đang về trên phố phường trên mỗi con ngõ. Hương ổi chính là hương thơm quen thuộc mà bằng một thính giác rất tinh tế khiến cho chúng ta cũng dường như cũng đã cảm nhận được như thế. và hương thơm đó không chỉ là thoang thoảng chỉ một nơi nhưng mà với hương đưa của gió, những làn gió miên man da thịt , không phải là cái gió mang hơi nóng của mùa hè mà là " gió se" thứ gió đặc trưng của mùa thu. Những hình ảnh không chỉ có gió có hương mà còn có một dấu hiệu đặc trưng đó là " sương". Không phải là hình ảnh của sương long lanh đậu trên chiếc lá mà là sương chùng chình như lê từng bước chân của mùa thu vào gõ cửa từng ngôi nhà. Ba dấu hiệu đó thôi thì cũng đủ cho chúng ta nhận ra rằng hình ảnh thu đang bao trùm lấy không gian xung quanh. Và cuối cùng câu thơ chốt trong khổ thơ đầu tiên " HÌnh như thu đã về" như vẽ ra một giả định chưa rõ ràng và tất cả chỉ mới lờ mờ nhận ra mùa thu đã về.

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Có đám mây mùa hạ 

Vắt nửa mình sang thu

Như để chứng minh cho nhận định của mình tác giả còn đưa ra thêm nhiều dẫn chứng của thay đổi đất trời để chứng minh rằng mùa thu đang tới gần chúng ta hơn. một loạt các hình ảnh bao gồm có sông, chim và mây. Có thể nói đây là những đặc trưng mà mùa thu đã bao trùm lấy không gian của mọi thứ. nước sông đã bắt đầu dâng lên cao, những đàn chim bắt đầu di cư , và đặc biệt là hình ảnh đám mây.chỉ là những dấu hiệu của mùa thu đầu mùa. Hình ảnh đám mây là một trong những hình ảnh mang tính nghệ thuật đặc sắc của toàn bài. với nghệ thuật nhân hóa, hình ảnh đám mây vắt vẻo một nửa ở mùa hạ một nửa ở mùa thu thật gợi cho người đọc nhiều liên tưởng mới lạ.

Vẫn còn bao nhiêu nắng

đã vơi đầy cơn mưa

Sấm đã bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi

Những ngày nắng của mùa hạ không còn nồng nàn không còn chói chang nữa, và những cơn mưa cũng không còn ồ ạt nữa. Bước sang mùa thu mọi thứ không còn ồn ã không còn mãnh liệt như của mùa hạ.  bắt đầu chuyển sang mùa thu,mọi thứ trở nên nhẹ nhàng và duyên tới một cách kì lạ. kết thúc của bài thơ là hai câu thơ thật ý nghĩa.

" Sấm cũng bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi"

Hai câu thơ này có hai tầng nghĩa, một là bước sang mùa hạ thì chúng ta không còn lạ lẫm với những đổi thay của đất trời nữa ,những cơn mưa và những ngày sấm chớp vẫn xảy ra như một hiện tượng thiên nhiên. nghĩa thứ hai là ý muốn nói tới những con người đã trải qua những năm tháng cuộc đời , họ có những chiêm nghiệm những suy ngẫm cho nên với họ những điều bất ngờ với cuộc sống không còn khiến họ lo lắng hồi hộp nữa.

Như vậy bài thơ kết thúc vừa mang những âm hưởng cảm xúc lắng đọng của mùa thu vừa mang tới cho người đọc những cảm xúc và chiêm nghiệm mới lạ về cách nhìn về cuộc sống. Tác giả Hữu Thỉnh cũng thật thành công khi khai thác các khía cạnh của mùa thu và mang tới cho độc giả cái nhìn khác về cuộc sống.