Soạn bài Luyện tập về liên kết trong văn bản

Soạn bài Luyện tập về liên kết trong văn bản 1. Hãy kể tên các phép liên kết hình thức đã học ở Trung học cơ sở. Lấy ví dụ về từng phép liên kết Trong chương trình học ở bậc Trung học cơ sở, một số phép liên kết hình thức trong văn bản đã được học như: + Phép lặp Ví dụ: “Ta là con chim hót Ta là một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến” -> Phép lặp “ta” + Phép nối. Ví dụ: “Hoa là một học sinh giỏi của lớp nhưng Hoa không ...

1. Hãy kể tên các phép liên kết hình thức đã học ở Trung học cơ sở. Lấy ví dụ về từng phép liên kết

Trong chương trình học ở bậc Trung học cơ sở, một số phép liên kết hình thức trong văn bản đã được học như:
+ Phép lặp
Ví dụ:
“Ta là con chim hót
Ta là một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”
-> Phép lặp “ta”
+ Phép nối.
Ví dụ: “Hoa là một học sinh giỏi của lớp nhưng Hoa không hề kiêu căng mà rất khiêm tốn”
-> Phép nối “nhưng”, “mà”
+ Phép thế
Ví dụ: “ Chó là một loài nuôi trong gia đình. Nó rất trung thành với chủ”
-> Phép thế “nó”.

2. Chỉ ra sự thiếu liên kế nội dung trong đoạn văn sau:

“ Cắm bơi một mình trong đêm. Đêm tối bưng không nhìn rõ mặt đường. Trên con đường ấy, chiếc xe lăn bánh rất êm. Khung xe phía cô gái ngồi lồng đầy bóng trăng. Trăng bồng bềnh nổi lên qua dãy nú Pú Hồng. Dãy núi này có tính chất quyết định đến gió mùa đông bắc nước ta. Nước ta bây giờ là của ta rồi, cuộc đời bắt đầu bằng những hửng sáng”

_ Đọc đoạn văn trên ta có thể thấy tác giả có sử dụng những phép liên kết về mặt hình thức, tuy nhiên về mặt nội dung thì lại không thống nhất, mỗi câu lại hướng về những đề tài, chủ đề khác nhau, gây khó khăn cho người đọc trong việc tiếp nhận cũng như xác định được chủ đề mà đoạn văn muốn nói đến là gì. Liên kết về mặt hình thức phải kết hợp với liên kết về mặt nội dung thì đoạn văn mới có thể đạt hiệu quả như mong muốn.

3. So sánh hai đoạn văn sau và rút ra nhận xét về tính logic của lập luận trong hai cách sắp xếp:

Đoạn 1:
Kết quả học tập trong học kì vừa qua của lớp 10A4 rất tốt: 100% đạt điểm trung bình từ 7, 5 trở lên, có 16 bạn đạt điểm tối đa trong tất cả các môn thi học kì. Song, trong lớp vẫn còn hiện tượng đi học muộn, còn có bạn nói chuyện riêng trong giờ học.Lớp 10A4 đề nghị nhà trường khen thưởng tập thể lớp.

Đoạn 2:
Lớp 10A4 tuy còn hiện tượng đi học muộn, còn có bạn nói chuyện riêng trong giờ học, nhưng kết quả học tập trong học kì vừa qua của cả lớp rất tốt: 100% đạt điểm trung bình từ 7, 5 trở lên, có 16 bạn đạt điểm tối đa trong tất cả các môn thi học kì. Lớp 10A4 đề nghị nhà trường khen thưởng tập thể lớp.

_Ta có thể thấy được điểm giống của hai đoạn văn trên là cùng hướng về một chủ đề: Triình bày thành tích mà một số hạn chế của lớp 10A4 và đề nghị nhà trường khen ngợi đối với tập thể lớp.
_ Tuy nhiên, trong hình thức trình bày của hai đoạn văn lại có sự khác nhau, đó là khác nhau về thứ tự trình bày các ý:
+ Trong đoạn 1: Trình bày ưu điểm trước, sau đó chỉ ra những nhược điểm của tập thể lớp.
+ Đoạn 2: Trình bày những hạn chế trước và nêu ra những thành tích của lớp sau.
Tuy nhiên, trong trường hợp người viết muốn đề nghị với nhà trường khen thưởng với lớp thì cách viết của đoạn 2 phù hợp hơn so với đoạn 1.

4. Xác định các phương tiện liên kết câu trong các đoạn văn dưới đây và chỉ ra: Chúng thuộc phép liên kết nào? Chúng có tác dụng gì?

a. Hôm sau, vua ra cửa đông chờ đợi, chợt thấy một con rùa vàng từ phương Đông lại, nổi lên mặt nước, nói sõi tiếng người, tự xưng là xứ Thanh Giang, thông tỏ việc trời đất, âm dương, quỷ thần. Vua mừng rỡ nói: “Điều đó chính là cụ già đã báo cho ta biết trước”. Bèn dùng xe bằng vàng rước vào trong thành.
                                 ( Truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy)
b. Văn học dân gian nằm trong tổng thể văn hóa dân gian, ra đời từ xa xưa và tiếp tục phát triển cho đến ngày nay (…) Ở Việt Nam, văn học dân gian có vị trí và vai trò rất quan trọng. Trong hàng nghìn năm Bắc thuộc và ở các thời kì dân tộc chưa có chữ viết hoặc chữ viết chưa phổ biến, văn học dân gian có đóng góp to lớn trong việc gìn giữ, mài giũa và phát triển ngôn ngữ dân tộc, nuôi dưỡng tâm hồn nhân dân.
                         ( Tổng quan nền văn học Việt Nam qua các thời kì lịch sử)

a. Các phương tiện liên kết đoạn văn là:

+ Phép lặp “vua”. Phép lặp này có tác dụng liên kết các câu trong một đoạn văn, đồng thời nói đến nhân vật chính của đoạn trích là vua An Dương Vương.
b. Phương tiện liên kết:
+ Phép lặp “văn học dân gian”
+ Tác dụng: Làm nổi bật lên chủ đề chính của đoạn văn, đó là bàn về văn học dân gian.

5. Lựa chọn các phương tiện liên kết thích hợp với vị trí (…) và chỉ ra phép liên kết được sử dụng:

a. Phép nối “nhưng”
b. Phép lặp “của văn học dân gian”
c. Phép thế “đó”.