Phân tích người đàn bà trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa

Đánh giá bài viết Đọc truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, một trong những nhân vật để lại ấn tượng khó quên cho độc giả đó là nhân vật người đàn bà hàng chài. Nhà văn không đặt cho nhân vật một cái tên cụ thể bởi có lẽ bà là đại diện cho bao người phụ nữ Việt Nam đang phải chịu cảnh đông con, thất học, lam lũ nhọc nhằn và đặc biệt phải chịu nạn bạo hành gia đình từ người chồng thiếu hiểu biết, vũ ...

Đọc  truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, một trong những nhân vật để lại ấn tượng khó quên cho độc giả đó là nhân vật người đàn bà hàng chài. Nhà văn không đặt cho nhân vật một cái tên cụ thể bởi có lẽ bà là đại diện cho bao người phụ nữ Việt Nam đang phải chịu cảnh đông con, thất học, lam lũ nhọc nhằn và đặc biệt phải chịu nạn bạo hành gia đình từ người chồng thiếu hiểu biết, vũ phu, độc ác. Tuy nhiên, trong sâu thẳm tâm hồn người đàn bà ấy vẫn tỏa ra vẻ đẹp lấp lánh của đức hy sinh, lòng vị tha, bao dung tất cả. 

Xuất hiện trước mắt người đọc đó là hình ảnh người đàn bà thân hình cao lớn, đường nét thô kệch, rỗ mặt. Khuôn mặt hằn sâu mệt mỏi, tái ngắt sau một đêm thức trắng kéo lưới. Dáng đi mệt mỏi như một bà già. Tấm lưng áo bạc phếch, rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng. Hình ảnh ấy hiện lên của sự nghèo khổ, vất vả và cam chịu. 

Khi bị người chồng rút thắt lưng của lính ngụy ngày xưa ra quật tới tấp xuống lưng, vừa đánh vừa thở hồng hộc vừa chửi mà bà vẫn nhẫn nhục chịu đựng. Khi thằng Phác con trai bà nhảy xổ ra vào lão đàn ông, giằng lấy thắt lưng quật lại cha… thì người đàn bà lúc này dường như mới cảm thấy đau đớn, vừa đau đớn vừa xấu hổ, nhục nhã. 

Bà ôm con vào lòng, nước mắt chan chứa lên khuôn mặt đầy những nốt rỗ chằng rỗ chịt. Thế rồi bà lại đẩy con ra chạy theo lão đàn ông về thuyền. Ba ngày sau vẫn trên bãi biển ấy, bà lại tiếp tục chịu đòn chồng như thế mà vẫn không có một thái độ phản ứng nào. 

Thái độ cam chịu, nhẫn nhục của người đàn bà hàng chài khiến người trong cuộc phải kinh ngạc bất bình. Nhưng ở hoàn cảnh đông con, cuộc sống lênh đênh mặt nước lại đầy nhọc nhằn, bất trắc thì chỉ có người đàn bà này mới hiểu được. Con đường duy nhất bà lựa chọn là sự cam chịu, nhẫn nhục để bảo vệ cuộc sống gia đình bình yên.

Tại tòa án huyện, người đàn bà trình bày sự thật về cuộc sống gia đình và những suy nghĩ, sự chịu đựng của bà khiến Phùng và Đẩu phải ngạc nhiên. Người đàn bà muốn gián tiếp nói với Phùng và Đẩu: Cuộc sống vất vả, khó nhọc, chúng tôi rất cần một người đàn ông. 

Trong nỗi buồn đau nhữnng lời lẽ của bà vẫn đầy bao dung, ví người chồng như biển kia khi có giông tố nhưng cũng có lúc hiền hòa, lặng gió. Là người thất học, quê mùa nhưng lại thấu hiểu lẽ đời. Lí lẽ mang triết lí của con người từng trải, chấp nhận chịu thiệt thòi, khổ đau để cho người con tội nghiệp khỏi bị tổn thương và để chúng có đầy đủ cả cha và mẹ. 

Từ cái nhìn nhân đạo, nhà văn đã phát hiện ra đằng sau câu chuyện buồn là vẻ đẹp tình mẫu tử, sự can đản và tấm lòng hy sinh bao dung của người phụ nữ. Đó là hạt ngọc ẩn dấu trong những cái lấm láp đời thường mà người nghệ sĩ phải kiếm tìm ngợi ca và nâng đỡ. 

Người đàn bà hàng chài không phải nhân vật trung tâm trong tác phẩm, nhưng lại là nhân vật đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện cách nhìn đa diện, nhiều chiều của Nguyễn Minh Châu. Người ta không thể nhìn con người, sự vật, hiện tượng từ bên ngoài mà phải phát hiện được bản chất thực sự bên trong nó.